“In Amsterdam wonen mensen van 170 nationaliteiten”. Ja, vast wel. Iedere nationaliteit mag er zijn; sommige kan je omschrijven als ‘Expats’; die mensen die hier tijdelijk zitten met een goede baan, en er is door de werkgever iets geregeld om te wonen. De meeste Amsterdammers met een niet – Nederlandse achtergrond staan er anders voor.

In Allard Pierson: Amsterdam Eet!

Een tentoonstelling over .. nou ja, wat Amsterdammers aten, vanaf de stichting van de stad rond het jaar 1000. Het begon met het eten van een haring, roggebrood, met een bier erbij als ontbijt.

Culturele invloeden over wat je at en hoe het werd opgediend: een diner op z’n Frans was een mooi gedekte tafel en alles tegelijk aangeboden in schalen. Later kwam ‘op z’n Russisch’ – het idee van verschillende gangen opdienen en het personeel schepte het eten uit de schaal op het bord. Dit natuurlijk in de ‘betere kringen’. Voor het volk werd de aardappel het basisvoedsel. Wij kennen dat nog steeds als ‘een AGV’tje’. Waarbij vlees in die tijd beslist niet dagelijks op tafel kwam en groente vaak wortels en kool was. En dan langzamerhand zie je de ‘buitenlandse’ invloeden binnenkomen: met de handelsvaart kwamen de Chinezen, na onafhankelijkheid van Indonesië de Chin. Ind. restaurants, aangepast aan de Nederlandse smaak, dan de Italianen, en – nou ja, dan eigenlijk alles! Overal in de stad kan je al die eetculturen ruiken en proeven; het is makkelijk mee te nemen. Al die verschillende eetculturen worden omarmd. De culturen zelf ook, de mensen? Mwah..

Die middag was ik in Noord, omdat ik naar de film zou gaan in Pathé Noord: Ocean van David Attenborough. Ik was er dus al tijdig naar toe en bij het uitstappen op Metrostation Noord zag ik een grootstedelijke ontwikkeling, met hoogbouw en een knipoog naar het Gare du Nord. Straten heten Gare du Nord en Termini, en een kruispunt heet – ook al zo kosmopolitisch – Kings Cross. Er is net een foodmarket geopend pal op het metrostation, met cateraars van alle herkomsten. (Ik at iets Vietnamees). Na een stuk met hoogbouw, waar ook de Vervoerregio ( ‘Metropool regio Amsterdam’) is gevestigd, (wie kan daar eigenlijk wonen?) kom je op een groen plein, het Buikslotermeerplein; dat is fijn in een steenwoestijn. Daar staat ook de bioscoop, en er zijn speelplekken zoals een fietscrossbaan, waar net een licht gewond jongetje werd opgevangen door zijn vriendjes en een moeder. Vriendjes allemaal zwart, gewond jongetje blond, dat maakt die kinderen zo te zien niets uit. Iets verderop een stenen plein met wat aftandse gebouwen er omheen: gemeente-loket, buurthuis met culturele activiteiten, kringloopwinkel.. een prima plek om je ‘foodtruck’ neer te zetten met eten uit Oekraïne, Vietnam, Turkije. Net buiten het winkelcentrum Boven ’t IJ.

Dan loop je zo het winkelcentrum Boven ’t IJ in. Alles is er te koop: de Nederlandse ketens maar ook een andere collectie woninginrichting en huishoudspullen, een Turkse juwelier met een ander assortiment, een merkloze supermarkt met de groente op de stoep. Twee springkussens omdat het lente is, en dan aan het andere eind een plein vol horeca van alle soorten. Ik strijk neer op een bankje om even wat in mijn dagboek te schrijven. Een zwarte vrouw komt naast me zitten; na een paar minuten zegt ze dat ik een mooi handschrift heb. Nou, eh.. Mooie aanleiding om in gesprek te raken en een belangrijk onderwerp is: de segregatie. Zij en ik zijn het erover eens hoe jammer dat is. Privé ervaringen worden uitgewisseld – met verbazing waarom dat zo gaat. Na een tijdje moet ik helaas afscheid nemen omdat ik naar de film moet.. een indrukwekkend pleidooi om de oceaan gelegenheid te geven zich te herstellen door het inrichten van reservaten.

Vrijdagavond ging ik naar een voorstelling in het Bijlmer Parktheater. Abdelkader Benali en Hotel Modern gaven een voorstelling over De Val Van Granada.

Een belangrijk thema: in de Middeleeuwen waren de ‘Moren’ (in de inleiding hoorde ik uitgelegd waarom ze in de voorstelling de benaming Moriscos gebruikten) goed vertegenwoordigd in Zuid Spanje, en ook de Joodse gemeenschap bloeide. Kunst, cultuur, literatuur, wetenschap – alles floreerde. In de bibliotheken van Granada en Cordoba was zowat alle informatie te vinden, en van heinde en ver kwam men er naartoe. Om te lezen wat er bekend was over de bloedsomloop en andere kennis over het menselijk lichaam. Om liefdespoëzie te kunnen lezen. Totdat in 1492 de Katholieke Koningen Ferdinand en Isabella de stad veroverden en het hele Zuiden innamen. Geen godsdienstvrijheid meer. Moslims werden verdreven naar Marokko, Joden moesten zich bekeren. Moslims die bleven mochten ook hun godsdienst niet meer uitoefenen en hun cultuur moest onzichtbaar zijn. De familiegeschiedenis van Abdelkader heeft zijn wortels hier in Andalusië. In de voorstelling zien we een vrouw die werd opgepakt omdat ze aubergine met couscous bereidde; ze eindigde op de brandstapel. (Overigens een prachtige voorstelling, met veel verhalen en schimmenspel, gemaakt met miniatuur monumenten maar ook met vogelkooien, afwasborstels.. . Een recensie. in de Theaterkrant. )

Het Bijlmer Parktheater is net zo aan de buitenkant van de stad gevestigd als ooit het Concertgebouw. Mooi dat het daar staat.

Het personeel: allemaal zwarte vrouwen! Publiek bij deze voorstelling: net als ik, voornamelijk wit! Je zou verwachten dat voor deze voorstelling belangstelling zou zijn van moslims / Arabieren? Nauwelijks gezien – of ik heb niet goed gekeken. Het was een prachtige voorstelling met een duidelijke link naar de actualiteit. Om na te denken over het rijke gedachtegoed in Al Andaluz tot 1492. (Vergelijk het met De Limes: aan de grens kan zich veel ontwikkelen juist door uitwisseling.) En waarom dat verloren is gegaan. En waarom de rijkdom van de Arabische cultuur en wetenschap (Inclusief DE NUL!) wegzakte en pas eeuwen later weer zijn intrede deed bij ‘ons in West Europa’.

Op dezelfde tijd was er een concert van De Toppers in de Arena. Onderweg naar station Bijlmer Arena trof ik al veel mensen gekleed in goud en pantermotieven. Heel veel mensen op de been, ook op Bijlmerplein en omgeving, met dezelfde outfit. Die gingen echt heel erg genieten! Witter dan dat – bestaat niet.

Amsterdam: Een smeltkroes met wel heel grote klonten..