Archives for category: Uncategorized

Kassel verlaten, naar Berlijn.

Logeren bij de Alexanderplatz

Die – lijkt het wel – in permanente reconstructie is. Gelukkig werd het allemaal toegelicht in een kleine tentoonstelling in het enorme warenhuis..

Deze meneer stond met zijn Trabant bij de Brandenburger Tor

Een heel grote stad maar toch opgebouwd uit bijna dorpse onderdelen. Ooit volgde ik een cursus Die Weimarer Republik und das Berliner Kabarett. En daar werd ook een lied gespeeld over de plotselinge grootsheid van Berlijn, dat toen alle omringende dorpen annexeerde. Deze keer in Berlijn bezocht ik dan ook niet de beroemde plaatsen ( oké, natuurlijk kwam ik een keertje op de Potzdamer Platz en bij de Brandenburger Tor) maar vooral vermaakte ik me met het wandelen door verschillende buurten waar het groen is, mensen gewoon wonen en er scholen en buurtparken zijn met speelplaatsen.

En op aanraden van Juliane die ik ontmoette in Kassel bezocht ik de Neue Nationalgalerie

Waar de entree groot is en open en met een tekstkunstwerk op de vloer.. maar ik niet echt verrast werd door de kunst.

Dat was meer het geval in de Berlinische Galerie:

waar kunst was uit Berlijn, zowel oost als west en waar het zo opvallend was dat op een paar kilometer van elkaar de ontwikkeling zo verschillend was..

Er was een installatie bestaande uit een vloer van schelpen

En het gebouw was ook heel interessant

maar dan dus weer door: die buurten met tuinen en speelplaatsjes,

Een subversieve-reklame tentoonstelling in een voormalig ziekenhuis

En een markt, ergens tussen de huizen, met goed eten en drinken

dus ook echt lekkere ijsjes

en nog maar even een parkje.. vlak bij het station. Waar kan je beter wachten tot je trein vertrekt?

Berlin.. een paar dagen genoten van een grote stad met leefbare buurten. In zo’n speeltuintje in een park ontmoette ik een Nederlandse vrouw die het daar erg fijn wonen vond, in Prenzlauer Berg.

De Rozendaalse Beek kreeg een schone vijver en een nieuwe Zandvang,

gevierd met een feestje op 24 februari

Vorig najaar werd door Waterschap Rijn en IJssel het dringend noodzakelijke baggerwerk aangepakt in de grote vijver tussen Ringallee en Burgemeester Brandtlaan in Velp. De vijver lag vol zand en aarde, en het riet en de kattenstaart hadden hun kans waargenomen. Geen water meer te zien!  Om dichtslibben in de toekomst wat te vertragen, zou het Waterschap graag een Zandvang willen maken.

Watte? Wat is dat, een Zandvang?

Een verbreding van de beek op een makkelijk toegankelijke plaats; daardoor vertraagt de stroming en zakt veel zand en slib daar neer. Dan kan het regelmatig worden leeggeschept met een klein kraantje.

Daar ging heel wat aan vooraf: al vanaf de zomer van 2020 was duidelijk dat er gebaggerd moest worden

Na veel overleg, onderzoek, wachten op het open seizoen voor broedvogels én voor de Ringslang,  en het bedenken van creatieve oplossingen, ging het werk 15 september vorig jaar van start.

Aannemer  Hobelman uit Halle deed het cultuurtechnische werk: ruimte maken, planten en bagger verwijderen; de beek kreeg een nieuwe bedding en de zandvang werd gemaakt: een verbreding, en een stuw en dus een watervalletje! Daarna was onze eigen Velpse hovenier Kapona aan de beurt: zij richtten het terrein opnieuw in mét nieuwe schuur, bestrating en beplanting.

Het nieuwe object werd al snel ontdekt..

De vijver ligt er weer stralend bij

Feestelijke afronding – het belang van goede samenwerking

Alles ging in zo goede harmonie en aandacht voor de belangen van de bewoner, dat ik het voorstel deed om de afronding van het project te vieren met een klein feestje waar alle werkers de gelegenheid hadden om het eindresultaat te bewonderen én – in de vorm van een fotopresentatie – het ontstaansproces, en elkaar te ontmoeten. Zo was er op vrijdag 24 februari een evenement met prima catering van Meneer Pos, de nieuwe naam van het vanouds bekende hotel/terras aan de rotonde Rozendaalselaan / Ringallee. De kinderen deden een openingshandeling, een trompetter maakte muziek, en Heemraad Frank Wissink van het Waterschap benoemde in zijn toespraakje het belang van goede samenwerking. Een mooi resultaat waar alle partijen voordeel van hebben. Je moet natuurlijk wel even durven…

Foto Huub Louppen

Een open eind…

want op dit laaggelegen punt in de weg komt bij zo’n (3x per jaar) hevige bui, de halve Veluwezoom naar beneden. Bij de herinrichting is daarover nagedacht. Op verschillende manieren is er rekening mee gehouden. Maar ja..

We zullen het zien. De laatste keer, 11 september 2022, ging het zo:

Wat zijn onze tuinen toch slecht bereikbaar… zei mijn schuin-achter buur. Tja, was mijn antwoord, dat hebben jullie zelf gedaan..

Vroeger had elk huis een achterom. Ik herinner me een van mijn vele ouderlijk-huizen: een rijtjeshuis met een achterom waar je met je fiets door kon en dan je eigen tuin in, fiets in de schuur… en dan waren er natuurlijk verplichtingen over het onderhoud. Er kwam een nieuw betonnen paadje (met haakse bochten die je dus nevernooit op de fiets kon nemen) en toen het nog zacht was gingen we daar natuurlijk als kinderen op lopen en fietsen, waardoor nog jarenlang de sporen in het beton waren gegoten.

Vele jaren later waren wij zelf eigenaar van zo’n rijtjeshuis. De achterom werd gedeeld door (aan onze kant) ca 20 eigenaren en (aan de andere kant) een verhuurder van ca 20 woningen. Die nam het initiatief om het op te knappen. De eigenaren aan onze kant moesten meebetalen – ook degenen die een hoekhuis hadden met hun eigen achterom, en dus niet profiteerden. Dat gaf wat gedoe maar uiteindelijk werd het geregeld.

Waar ik nu woon zijn alleen koophuizen. Ooit allemaal 2 onder 1 kap, elk met zijn eigen achterom. En toevallig een onderhoudsweg van de Gemeente er achter. Maar ja, die liet het eigendom verwateren. Dus elke eigenaar breidde de tuin uit. En iedereen wilde – bij wijze van vooruitgang – een garage of minstens een schuur vast aan het huis. Ook een rustig idee omdat inbreken achterom lastiger werd.

Tja, … als je dan wat aan je tuin wilt doen met wat groter materieel, of materiaal aan- en afvoer, dan is er geen weg meer. “Wat zijn de tuinen ontoegankelijk..”

Ingrijpen heeft consequenties.

De waarde van een achterom is wat vergeten.

Bij de bouw van dakkapellen en schuifpuien is dat opgelost. Met een hoge kraan til je alles ‘gewoon’ het dak over. Spectaculaire acties waren dat, het afgelopen jaar. Op de foto werden onze nieuwe daklichten gebracht. Maar voor het dagelijks gedoe van tuinonderhoud is dat een nogal dure optie.

De zomervakantie van 2022 was een beetje gemankeerd vanwege de aanstaande werkzaamheden van het Waterschap (waarover later) … maar toen was er ineens een venster om ff weg te kunnen. Op de planning stond nog een bezoek aan Documenta 15, mijn reisdoel elke 5 jaar, ooit begonnen als manifestatie vlakbij de Zonegrens: dat daar ook reuring moest ontstaan. Nou, die reuring was er dit jaar volop: het organiserend collectief ( ook nieuw: tot nu toe altijd 1 curator) uit Indonesië kende ik van hun Sonsbeek presentatie. Zij schakelden ook weer andere initiatieven in zodat de organisatie te maken kreeg met iets ongrijpbaars. En toen was er een heftig incident over een kunstwerk dat prominent op het plein voor het Frederichianum stond. Antisemitische motieven… en discussie over hoe de organisatie daar dan weer mee omging. Het evenement was kapotgeschreven… maar ik ging toch maar. En daar heb ik helemaal geen spijt van. Deze keer van buiten naar binnen gewerkt: eerst naar een kerk met presentatie van een Jamaicaanse gemeenschap waar kunst gemaakt wordt, samen geleefd, opgeleid…

Daarna naar een voormalig zwembad: het bad zelf was dichtgegooid met beton maar er waren nog veel details behouden. De Indonesiërs hadden er demonstratieborden (ook buiten) , activistische werken en ook een schilderij dat sprekend leek op het werk dat taboe verklaard was..

Dan via een voet-fietstunnel met beeld en geluid, naar de hoofdlocaties. In en rondom het plein.

Er waren inderdaad niet veel , zeg maar, standaard moderne kunst stukken. Daar was ook een poster over:

Tja, het bezoek was waarschijnlijk wat minder maar ik heb me uitstekend vermaakt. Kunst was proces geworden, en vooral in samenlevingen die ‘normaal’ niet mee mochten doen. In het Friedrichianum deze keer manifestaties van Roma, jonge filmers uit alle landen ter wereld, foto’s… en in de Documenta Halle een werkplaats waar oud metaal werd omgesmeed, een plek waar voedsel in keramiek te koop werd aangeboden en dan er tussendoor een skatebaan voor de kinderen en een drukkerij / printshop voor subversieve teksten. En ga zo maar door.

Toch nog vervroegd gesloten…

Uiteindelijk werd de manifestatie toch nog vervroegd afgesloten. De deelnemers zagen het niet meer zitten. Met alle gedoe was het hele idee van dialoog onmogelijk gebleken.

En nu, ruim een half jaar later…

Heb ik het er nog af en toe over, hoe dat ging met deze Documenta en wat ik daarvan vind.

Sinds ik begon met het bezoeken van de Documenta begin 90 er jaren, heb ik steeds de ontwikkelingen in de kunst mogen volgen. Kunst is niet meer alleen een mooi beeld of schilderij, kunst betrekt de toeschouwer in een installatie, kunst beschrijft een proces van tot stand komen en dat proces is onderdeel van het kunstwerk. En vroeger ook al maar tegenwoordig nog meer: kunst schuurt, het is soms niet prettig. Thema’s worden gekozen en uitgewerkt… dode dieren, politieke statements.. wat ik altijd heel verhelderend vind qua gedachte: sommige kunst hoeft niet bij mij boven de bank, die heeft een andere (belangrijkere) functie.

Dat staat vaak aangekondigd bij voorstellingen, zo ook bij Het verdriet van de Zuiderzee. Zit je met je mobiel in de aanslag dan kruip je niet echt in de illusie, en ook voor de spelers is het niet fijn om naar schermpjes te kijken in plaats van naar de mensen in het publiek.

En de spelers van Het Verdriet zochten ook echt contact met het publiek; ze stelden vragen. In hun gedaante van vogels die hier, aan het Oudemirdumer Klif, even waren komen aanwaaien. Waarom zegt niemand wat, waarom grijpt niemand in als het gaat om wat er met ons leefmilieu gebeurt? Ja, dat heb je als ze in een groep zijn, dan durven ze niet…

Ik bezocht een van de laatste voorstellingen, op 15 september. De A50, bij Hattemerbroek weer eens richting Kampen en de polder door, en bij Lemmer weer het Oude Land op en linksaf.

Bij het natuurgebied, zoals we inmiddels geleerd hebben bij voorstellingen op locatie, parkeren op een weiland en goed begeleid naar de ingang van de locatie.

Er is ook een recreatiegebied, met restaurant, zwembad en een prachtig uitzicht over de voormalige Zuiderzee. Fraaie wolkenluchten..

Om half 8 gaat de poort open maar de rij vormt zich al; alle tijd om de spelregels tot je te nemen, zoals die over filmen en fotograferen..; dan kunnen we door naar de tribune. Met de poncho’s en dekentjes in de aanslag.

Nog even tijd om het decor te bestuderen; de grond is bedekt en wekt de illusie van de zee, er zijn steigers en allerlei bouwwerken die verschillende functies kunnen hebben. Dat belooft nog wat… en het echte water is grijs onder de donkere luchten. Vogels vliegen voorbij, alleen of in zwermen.

En als iedereen zit…. komt er iemand, of iets? van achter de ‘horizon’ op, fladderend en met vogelgeluiden. Het is begonnen.

De Afsluitdijk gaat gebouwd worden, de bewoners verschillen van mening hoe goed dat is. De een verdient er aan en verheugt zich om straks in zo’n polder te kunnen gaan wonen en werken, de ander maakt zich zorgen over wat gaat verdwijnen. De geschiedenis klopt, het verhaal van de mensen ontwikkelt zich, de vogels (dezelfde acteurs maar dan met een snel omgeslagen vogelmantel en echt vogelgedrag) leveren commentaar en maken dat je als publiek je af en toe ongemakkelijk voelt. En dan pakt mijn ene buurvrouw haar mobiel… ik maak haar duidelijk dat dat niet de bedoeling is. O sorry, niet gezien. Dan mijn andere buurman: hetzelfde. Apart; verder zie ik nergens met schermpjes. iedereen gaat op in de voorstelling – behalve als het echt hard gaat regenen, dan is er even drukte met poncho’s.

Een sleutelmoment (foto uit programmaboekje) is dat de dijk in 1932 dicht gaat en dat Grietje Bosker, de hoofdpersoon uit het stuk, als eerste naar de overkant stapt. Is ook echt zo gebeurd! Dat was mij als oud- Rijkswaterstaatsmens bekend. In de tijd dat ik daar pas werkte was de inrichting van de nieuwe polders nog in volle gang. Mét, in de eerste polder, de selectie van geschikte bewoners die goed verdeeld moesten zijn over de diverse geloven en een net huishouden moesten kunnen laten zien. Pionieren werd het en het was zó kaal… Dat de aanleg van de Afsluitdijk het einde was van de visserij, was in de jaren ’80 nog in beeld door de Zuiderzee steunwet; die regelde nog steeds een uitkering voor de weduwen van de vissers. Oude vissers trouwden met jonge meiden. Handig…

Het decor wordt ook aangepast: de zee wordt opgerold, het toneel is grasgroen en we zijn in de polder. Hard werken, weinig tijd, eenzaamheid. Misschien toch eens wat organiseren? ( Later kwam ik mensen tegen die bij de Rijksdienst IJsselmeerpolders werkten en daar werkelijk als taak hadden om de samenleving in te richten: de bioscoopvereniging, de begrafenisvereniging.. )

Nog veel later: de oude mannen zitten te mummelen op een bankje. Eentje met een accordeon. Hoe het vroeger was. “Je had maar één broek!” als running gag. En een man met een peilstok die 7 soorten zand kon onderscheiden. Ja, die mannen kende ik ook. Die bestonden echt… en dan werd, ja hoor, de Zuiderzeeballade ingezet. Het publiek zong mee.

De voorstelling ging nog even door, waarbij de dilemma’s tot uiting kwamen: ja, we zijn erop vooruitgegaan maar we hebben ook wat verloren. Een bewustzijn dat van toepassing is op de Zuiderzee maar ook breder.

Zo kon ik, na de voorstelling, even genieten van een overnachting op een kleine camping in Oudemirdum. De Waps... Stil en donker, mensen die op doortocht waren op de fiets, of die een seizoenplaats hadden met hun caravan. Primitief met mijn mini tentje, thee zetten op een eenpits campinggasje, gewekt worden door de vogels. Ja, de echte…

Inpakken en terug naar huis, weer door de polder, begeleid door de regenboog.

Arcadië…

Het Verdriet van de Zuiderzee, het is weer afgelopen. Een voorstelling over het landschap en de samenleving… die onderdeel uitmaakt van het project Arcadië. Leeuwarden was Culturele Hoofdstad, en buitte dat uit met – naast de evenementen – ook investeringen in de ruimtelijke kwaliteit. En … ze zijn aan het doorstarten naar een mogelijke nieuwe nominatie, door regelmatig nieuwe evenementen te organiseren de schwung er in te houden. Bosk, waarover ik eerder blogde, was daar ook onderdeel van. Een heel netwerk van organisaties, individuen en tijdelijke initiatieven broeit door… hoorde ik van een insider.

Dialogen van Boer Bart.

Er was weer eens een Buitenkunst week, met een schrijfworkshop waar de vraag was: schrijf een dialoog tussen niet-mensen.

Na een opstarter waarbij we het gesprek voerden over het al dan niet afsluiten van de Van Alkemadelaan ( gesprekspartners onder andere de Pier, de Vos, het Duin, de Wind, het Stoplicht..) ging iedere deelnemer een zelf gekozen onderwerp te lijf. Ik vond het landbouw / stikstof drama een interessant thema en liet in een aantal dialogen mensen, koeien, machines en een boom met elkaar filosoferen.

I – Koe Bertha 36 / Boer Bart

Zo Bertha 36, we gaan de stal weer uitbreiden! We moeten minder stikstof – jij produceert die – en er is een apparaat dat dat voor ons oplost, maar dan moeten jullie wel met méér zijn. En dan kunnen jullie gewoon lekker blijven eten, en melk produceren. Je krijgt er alleen wat vriendinnen bij.

B36: Maakt mij niet uit BB, altijd gezellig, ik ben een kuddedier hè, en ik eet ook graag goed. Die wei? Dat mis ik eigenlijk niet, als jij nou dat gras voor ons binnenhaalt en nog wat extra krachtvoer.. maar eerlijk gezegd word ik wel moe van die enorme productie. Het is toch een aanslag op je lijf hè. Jouw vrouw heeft toch ook een tijdje melk gegeven? Maar zij is er na een paar maanden weer mee gestopt. Snap ik wel.

BB: Maar je weet dat wij hiervan samen een redelijk bestaan hebben. Rijk word ik er niet van. Dat nieuwe apparaat zorgt voor lekker frissere lucht, en een droge vloer voor je poten. Zo kunnen we het samen volhouden.

B36: Mijn nichtje Klara staat nu in de Amstelpolder. Zij vindt juist het gras fijn. Met klaver en andere bloemen. Zegt mij allemaal niks. Ik hoor wel dat zij wat minder produceert. Ik snap dan niet hoe dat uit kan. Maar kennelijk kan het wel. Je zou eens met haar kunnen praten, of ik kan het haar wel vragen. Wat ik ervan begrijp is dat het daar een nogal relaxed bestaan is

II – De Wondermachine (WM) en Bertha 36

Zo, hier ben ik dan, ik kom hier de stikstof wegwerken. Ik ben getest en het werkt! Ik ben trots en ik popel om de praktijk in te gaan ! Het is nog wel een leer-werkplek maar nu voor het echie! Leuk je hier te ontmoeten. Hoe heet je? B36: Bertha 36. En hoe mag ik jou noemen? WM : Zeg maar Wim, is een afkorting van Wondermachine. Ik heb ook een nummer: WIM 2.0. Hoe is het hier in de stal? Voor mij helemaal nieuw, ik weet niet beter dan een lab hè..

B36: Nou, we hebben al eerder luchtwassers gehad en allerlei andere machines, die dan zouden zorgen voor de nodige frisheid, maar je bleef toch altijd gewoon stallucht ruiken. Niks mis mee, van mij uit gezien. Een beetje schone vloer voor je hoeven is wel fijn , maar dat is tot op heden nooit echt gelukt. Wij als melkkoeien voelen ons wel eens uitgeput, uitgemolken zeg maar. Het valt niet mee om dag in dag uit op topniveau mee te draaien. Hebben ze daar waar jij vandaan komt ook ideeën voor? Zijn wel innovatieve mensen, toch?

WIM: Ik zelf heb daar geen kennis van, mijn specialiteit is stikstof verwijderen. Zo bezien is het fijn dat er flink wat stikstof geproduceerd wordt want dan kan ik, WIM 2.0, vol trots zeggen dat ik bij de eerste experimentele serie hoorde die daarna aan de start heeft gestaan van de serie 2.1, 2.2, en  2.3 – en wie weet straks een grote productie:  3.0: landelijk, Europees, Wéreldwijd uit te rollen. Ik vraag me wel af of er plekken ter wereld zijn met zulke grote koeienstallen als hier in Nederland..

B36: Nou, we gaan het zien.

III – B36 en Klara.

Terwijl BB de nieuwe machine op proef heeft is er een praatje over het hek tussen B36 en Klara.

B36: Hoi Klara, wij krijgen een WIM 2.0, hij is net op proef binnen. BB maakt een beetje een gestresste indruk, die lui van de RaBo waren er ook weer en ik moet nog zien hoe dat gaat. Ik ben moe, uitgeput zelfs af en toe, en mijn stalgenotes hebben dat ook. Eten, herkauwen, barstensvole uiers, melkmachine, veearts, antibiotica, droogstaan, inseminatie, zwangerschap. Baren – kind weg – en weer topproductie. Hoe zit dat nou bij jullie, Klaar? Jij ziet er zo welvarend en relaxed uit.

Klara: Ja, dat is ook zo. Wij zijn met minder tegenwoordig, en we zijn veel buiten. Er zijn hier bloemen en kruiden waaruit je zelf kunt kiezen wat je nodig hebt. Die spuit met antibiotica? Al tijden niet meer gezien. Een ervaren koe in een goede wei kan dat zelf! Wij hebben ook een andere afnemer van de melk tegenwoordig, die betalen meer per liter omdat we zo gezond zijn en dat maakt dat de spanning er af is. “De uier kan niet altijd gespannen zijn, zeg maar”. We hebben ook vaak mensen die hier komen wandelen, en een informatiebord waar op staat hoe wij werken. Dat maakt ons als koeien ook trots, zo’n bord, en er staat een plaatje op met ons logo. Misschien moet jouw BB eens komen kijken. Mijn boer heet Klara, net als ik toevallig. En zij ziet het leven positief sinds we het zo aanpakken.

IV BoerBart en de Boom

BB droomt. In zijn droom ontmoet hij De Boom uit het Regenwoud. In zijn jonge jaren is hij daar eens geweest en hij was kilometers diep het woud in getrokken, met een gids. Voor één van die woudreuzen had hij een foto laten maken. Die foto had hij laten vergroten en die hing op zijn kantoor als een flink verbleekte herinnering. Die nacht zag hij de boom scherp voor zich. Na wat inleidend gekraak en geritsel zei de boom: “Ha BB, hoe is het nou met je? Weet je nog dat wij elkaar diep in het woud ontmoetten? Nou, nu sta ik aan de rand van het woud en kijk uit over de sojaplantages. Ik vrees dat ik volgend jaar aan de beurt ben. BB: Tja, ik gebruik ook soja, mijn koeien hebben dat nodig voor hun topproductie

Boom: Maar waarom, BB?

BB: Ik kan niet anders, ik moet mijn schulden afbetalen

Boom: Schulden? Schulden aan wie? Wat zijn dat eigenlijk, schulden? Wie zegt jou dat jouw koeien zo moeten leven? En wie dragen hier de lasten? Toen je tegen mij aan stond te praten dacht je nog niet in deze termen. Je denkt dat je spiraal omhoog gaat maar van mijn kant gezien gaat de spiraal naar beneden. En je weet wat je moet doen als je in een draaikolk zit… BB voelde zich beklemd – gelukkig werd hij wakker. Hij keek voor het eerst sinds tijden weer eens naar de foto boven zijn bureau en besloot toch maar eens met Klara te gaan praten…

Ik was een paar dagen naar Leeuwarden. In het Fries Museum hangt de Vaandeldrager een maandje – zijn eerste locatie op tournee door Nederland voordat deze dure jongen in het Rijksmuseum komt te hangen. Maar daar ging ik niet voor – ben natuurlijk wel even langs gegaan, omdat ik toch naar de Impressionisten wilde kijken: À la campagne! Past in het culturele programma Arcadia…

Veel prachtige schilderijen uit de collectie van het tijdelijk gesloten Boymans van Beuningen; interessant om de ontwikkeling waar te nemen naar steeds wat abstracter: hoe valt het licht, hoe is dat opgebouwd wat ik zie? Zoals dit stadsgezicht van Jacob Maris.

En hoe dit gemaakt is…

Daubigny, Kudde schapen in een landschap. Rood krijt op beige papier.

Je kunt zelf nog gaan kijken; t/m 17 juli. Zeer de moeite waard!

En als je er toch bent: een stad om heerlijk rond te struinen.

Trek een stadsplattegrond uit de automaat voor het station en je hebt meteen overzicht. Echt een compact centrum, Leeuwarden.

De fontein ging op dat moment schuil achter de bomen van het reizende bos, maar de volgende dag was er weer wat meer ruimte. Het bos was aan de wandel, onderweg naar de derde locatie.

De fonteinen zijn over van Leeuwarden Culturele Hoofdstad; in alle 11 steden staat er één. Deze dus in Leeuwarden:

Rechtdoor, over de brug, en binnen een paar minuten sta je op het Zaailand. Het Fries Museum met in hetzelfde gebouw het Filmhuis Slieker, alle soorten horeca inclusief de Brouwerij waar ik een kamer had geboekt en ’s morgens verrast werd door een heerlijk ontbijt, aan tafel geserveerd. Met uitzicht op de vaten; eerder had ik al zo’n heerlijk biertje van eigen brouwerij geproefd.

Overigens leuke oude spulletjes hergebruikt in de kamers: badkamervloer..

Verder naar het noordwesten: de oude toren Oldehove. Met Pieter Jelles Troelstra ervoor, en wat staat hij scheef…

Opgravingen er onder… mooi zichtbaar gemaakt. En sommige dingen mochten er niet

Er vlak naast: een cultureel centrum OBE met een tentoonstelling over een verpoppende rups. Ook onderdeel van Arcadia; een breed cultureel programma deze zomer in Friesland

En dan naar de Prinsentuin: mooi gelegen aan de Singels, bekend van het boek van Vestdijk : De Koperen Tuin. En zo heet het grand café nu. Ook de muziektent staat er nog, helaas met een hek ervoor.

Na een heerlijke borrel en diner op een van de boten in het water van de Nieuwestad, waar ook nog eens Anne Vondeling op de hoek staat:

en een beetje zitten op een terras, kijken naar alle mensen die genieten van de aangename avondtemperatuur, dus een nacht lekker geslapen in de Brouwerij. Prima bedden! En dan dat aardige ontbijt.

De dag gevuld met een uitgebreide stadswandeling: eerst naar het oosten waar in de voormalige gevangenis Blokhuispoort een cultureel centrum is gekomen, mét horeca ‘proefverlof’

En, goed nieuws: je mag er gewoon aan de andere kant weer uit…

Of gewoon ‘De Bak’

Creatief, zo’n zebra in de bocht.

Een stukje verderop wéér een gebouw met een nieuwe bestemming: een voormalig postkantoor, echt in ‘Postkantoorstijl’, werd Grand Café, met behoud van veel details. Je kunt er ook slapen..

Dan naar het Prinsessehof, het voormalige paleis van Marijke Meu, de weduwe van een stadhouder en vervolgens de voogd van stadhouder Willem 4 én van Willem 5. Daar is dan weer een keramiekmuseum in gevestigd; ook met een interessant voorbeeld van hergebruik:

Een Escher museum in de kelder waar M.C. Escher is geboren; een fraai echt Escher gewelf

En een tentoonstelling met Koreaans keramiek, waar je ook naar kunt luisteren

en een bijzonder beeld in de tuin:

E.V.E. (Erotics Versus Evil) , Hans van Bentem

Dan naar het Natuurmuseum Friesland, met een tentoonstelling over alles wat er lang geleden leefde op de Doggersbank, zoals deze wolharige neushoorn

Zeg nou zelf, lijkt toch sprekend op het werk van Claudy Jongstra, zoals dat te zien is in het Fries Museum:

En zo is er van alles te zien in de straten van Leeuwarden: een voormalige Kanselarij die werkplek werd, een voormalig hofje dat eigenlijk nog steeds zo functioneert en waar je gewoon doorheen kunt lopen als shortcut, en overal gedichten, zowel op zerken op de grond als op ramen:

BOSK…

Ja, en in deze periode kom je dus overal dat wandelende bos tegen. Een groot aantal bomen in containers, die zich verplaatsen door de stad, van de ene locatie naar de volgende. In die paar dagen dat ik in Leeuwarden was wandelde het bos van de eerste locatie bij het station naar de derde: bij de Beurs waar de Campus Leeuwarden is gevestigd.

Vrijwilligers in de weer met een vorkheftruck, in het tijdelijke bos hoor je geluiden… en ook in een tijdelijk bos lopen en rijden de mensen er gewoon doorheen alsof het doodgewoon is.

Een tijd geleden meldde ik dat het buurhuis te koop stond en dat – o, schrik – er misschien uitgebouwd zou gaan worden.

En dat ik toen de knop omzette: Laat ze maar komen! ik ga meedoen en ook mijn huis wordt er leuker van.

Nou, er kwamen inderdaad nieuwe buren mét uitbouwplannen, en meteen toen ze kwamen kennismaken en hun voornemen uiteenzetten, kon ik aansluiten en werd het een gezamenlijk project. Oké, een beetje de muis en de olifant; zij doen een forse uitbouw en ik ga het dan ontstane mini plaatsje omzetten in een extra kamer, met een doorbraak voorzien van schuifdeuren.

We zijn een paar maanden verder en inderdaad loopt het project als één gezamenlijk project (behalve natuurlijk wat mijn nieuwe buren zelf allemaal in hun huis aanpassen)

Na een aantal weken werken aan grondverzet en fundering is deze week de tussenmuur gemaakt. Daarmee kreeg ik meteen weer het beeld.. in het geval dat ik niet was meegegaan in het project was het de muur van de buren geweest, had die 15 cm verderop gestaan en was dit mijn plaatsje geworden.

Natuurlijk kan je het dan weer aankleden met wat planten maar het is toch wel krap, en er zou nog een overstekende dakrand bij komen. Maar gelukkig had ik de knop omgezet en wordt dit een leuke extra kamer, met veel glas aan het eind, een daklicht en een doorbraak met mooie schuifdeuren aan de linkerkant, waar mijn werkkamer is.

Trouwens heel leuk om zo’n project van nabij te volgen.

Wat er allemaal aan voorwerk nodig is, het voortdurend meten en nog eens meten, oplossingen bedenken voor wat zich onverwacht voordoet in een pand van bijna 90 jaar oud… De riolering is van later datum en die kom je tegen als je bezig bent. En voordat die onder een betonnen vloer verdwijnt kan je hem maar beter eerst controleren en – ja hoor – vervangen. Bij de buren dus, bij mij lijkt het niet aan de orde, er liggen hier al kunststof buizen.

En ook wel apart dat mijn werkkamer, een uitbouw vanaf het begin en zeker al 35 jaar geleden opnieuw aangepast, op een lengte van 4 meter 4 centimeter hoogteverschil heeft.. Hoe dat komt? Geen idee. Ooit schijnt er iets verzakt te zijn. Moet ook weer creatief opgelost in de verbinding met de nieuwe kamer. Want daar komen de schuifdeuren te staan, op een rail die wel waterpas moet zijn… of je schuifdeuren rollen steeds weg. Voorlopig liggen ze nog rustig, tegen de muur van mijn woonkamer. Een maand geleden opgehaald bij Mammoet; ( wat een leuke zaak is dat; alle soorten oude bouwmaterialen, van deuren en schouwen tot deurknoppen en ander klein spul, zie ook hun vlog hoe ze werken ) uitgekozen in februari en na restauratie van het glas opgehaald met een boedelbak. Want Mammoet bezorgt alleen in regio Den Haag..

En zo verandert mijn huis steeds meer in een opslag voor straks toe te passen bouwmaterialen en spullen die tijdelijk uit de weg moeten.

Soms erger ik me een beetje maar in t algemeen ben ik enorm aan het genieten.

Dat schijnt een vraag geweest te zijn bij De slimste mens.

Die ik dus nooit als de Slimste heb kunnen herkennen maar wel als degene met een brede maatschappelijke ontwikkeling en veel feitenkennis. Al lang weet ik dat een Tarte Tatin, een ‘apple turnover’ een soort omgekeerde appeltaart is, dus niet met de appels op het deeg maar omgekeerd.

Toen trof ik op de Tuinscheurkalender van Romke van der Kaa en Paul Geerts (12 maart) het recept voor een Tarte Tatin van pastinaak. Hé, apart.. en laat nou de week daarna de pastinaak in mijn groentetas van Bioboer Giel zitten …

Dus vanavond maakte ik de Tarte Tatin van pastinaak.

Nou ja, wat kleine complicaties… het is de bedoeling dat je de pan waarin je de pastinaken en de sjalotten hebt gebakken, na bedekken met het bladerdeeg, zó in de oven kunt zetten. Daar had ik geen geschikte pan voor. En die boerenkool had ik ook niet voorhanden. Maar het maakte denk ik niet veel uit dat ik de pastinaken en sjalotten, in hun saus, overigens best wel met 10 minuten langere bak / stooftijd (echt nog helemaal niet gaar..) , overdeed in een wel geschikte ovenschaal.

En ik bedekte de schaal met een passende lap bladerdeeg.

Je kunt nog net even meemaken hoe ik ook het laatste hoekje dichtvouwde…

En na een wat langere oventijd, maar wel halverwege teruggezet naar 170 graden, was de oogst:

Een heerlijke Tarte Tatin met pastinaak, een lekkere smaak en een verrassend knapperig korstje van bladerdeeg… Probeer het maar!

Tja, in Corona tijden strijden de verschillende ‘categorieën’ om de titel van meest beklagenswaardig. Ouders met kinderen en thuiswerk: ongekende drukte. Thuiswonende pubers: te weinig vrijheid, opgesloten gevoel: niet naar school, geen sport, geen feestjes… zit je dan. Eerstejaars studenten: wat komt er nou terecht van mijn avontuur als studentenleven? Of je nou nog thuis woont of op een kamertje: alles of bijna alles online, geen nieuwe vrienden opdoen terwijl dat juist bij een nieuwe studie hoort, wat is je vooruitzicht? Pas afgestudeerden: waar is werk? Kom ik er tussen? Ja, als je het juiste vak had gekozen – maar in de zorg was er weinig extra tijd beschikbaar om stagiaires en nieuwelingen te begeleiden. Je kon terecht als medewerker Teststraat – mits je totaal flexibel was in je beschikbaarheid.

Thuisbezorging floreert. Niet wat je noemt de superbanen maar het is werk. Met een klein loontje. Omdat thuisbezorgd vaak gratis is wordt de thuisbezorger financieel afgeknepen. Dan staan ook de busjes in de haast nog dubbel geparkeerd zodat je als thuisbezorger de agressie over je heen krijgt.

Wat doen we eraan?

Opletten onder welke voorwaarden je thuis laat bezorgen. Bezorgkosten betalen geeft een gevoel van realiteit. Gisteren bestelde ik iets bij Dille&Kamille; het kon thuisbezorgd worden per fietskoerier en dat kostte gewoon € 4.95 extra. Je ziet zo’n jongen of meisje fietsen; gelukkig was het vanavond droog en kon ik ergens in het beloofde tijdvak mijn pakje uit de brievenbus vissen.

We bestellen maaltijden online; vaak ook een beetje om de lokale horeca te steunen. Onlangs nodigde ik mijn buurman uit en bestelde een 3 gangen menu bij een plaatselijk restaurant. Goed verzorgd, lekker, zag er mooi uit. En ik hoop dat het ook het restaurant nog wat oplevert; in elk geval een beetje inkomsten en een relatie met een potentiële nieuwe klant.

Thuis gekookt

Al een paar jaar neem ik de biologische groentetas af van Bioboer Giel. In principe een 2 persoons tas. Elke week een iets te grote voorraad groente, die met hier en daar een soepje of een lunch salade te behappen is. Je krijgt alleen de groente, met in de aankondiging wat gezellige informatie over het bedrijf. En een paar dagen later nog eens een recept. Maar veel wordt aan je eigen creativiteit overgelaten. Ik geniet daar nu al een paar jaar uitbundig van.

Nu kreeg ik van mijn buurman een cadeau: hij mocht een HelloFresh pakket weggeven. Nou, ik wou dat wel eens zien maar ik kon dus voorspellen dat dat in combinatie met mijn groentetas een probleem op zou leveren. Dus ik heb het aanbod aanvaard mits hij bereid is om een soep o.i.d. in ontvangst te nemen van mijn overgeschoten groente. Zo gezegd zo gedaan dus vanavond arriveerde mijn HelloFresh pakket met 3 maaltijden voor 1 persoon.

Bestaat dat, een pakket voor 1 persoon?

Ik neem de doos in ontvangst – poeh, best wel een gewicht. Er zitten 3 pakketten in en een serie recepten. Voor vanavond besluit ik de knoflookgarnalen te maken. Als ik de gebruiksaanwijzing lees valt op dat er staat: hoeveelheden voor 2 personen.

En inderdaad: ik leg het zakje krieltjes even op mijn weegschaal en het is 400 gram. De rest klopt ook voor 2 personen. Het was goed geregeld, met instructies en bijna alles in het pakket, behalve olijfolie, boter en peper&zout.

Nee, dat bestaat niet

Ik heb een beetje geschipperd met de hoeveelheden maar ik heb vanavond lekker gegeten, een lunch voor morgen en nog wat overgeschoten ingrediënten. Overigens: dit pakket was een cadeau maar als je naar de prijzen kijkt zie je dat je voor een 1persoonspakket evenveel betaalt als voor een 2persoonspakket. Het werk is hetzelfde (da’s logisch) maar ze doen er ook de hoeveelheden van het 2persoonspakket in. Dat was niet gevraagd en ik denk dat het ook leidt tot meer weggooien van goed voedsel.

Hieronder de foto van de ingrediënten voor de knoflookgarnalen, met de receptkaart op de achtergrond.

Uit mijn ervaringen tot nu toe merk ik dat deze markt niet is ingericht op singles. Terwijl er best wel veel van zijn, van alle leeftijden. Ik snap dat het werk hetzelfde is of je nou voor 1 of 2 personen kookt / voorbereidt. Ik vraag me af of er een oplossing is. Ik heb die nog niet bedacht.