Lang geleden, na mijn studie Bedrijfskunde aan de IIB ( de Interuniversitaire Interfaculteit Bedrijfskunde.. ja, zo bijzonder was het toen nog, bedrijfskunde als integraal denken over organiseren..) kwam ik te werken bij de afdeling Strategische Planning van Rijkswaterstaat. Het was 1981 en we waren pas begonnen met een jaarlijks proces van strategische planning, waarin de decentrale eenheden hun plan inzonden en dat in gesprek met een afvaardiging van de Hoofddirectie werd besproken… nou ja, ingewikkeld verhaal. De decentrale diensten kregen de vraag om een jaar of 5 vooruit te kijken en, aan de hand van een aangegeven format, hun plan in te dienen.

Over de inhoud van die plannen  wil ik het hier niet hebben. Over het proces… zou ik nog weleens een leuke beschouwing kunnen schrijven. Maar wat me vandaag bezighoudt:

De delegatie van de Directie Limburg was klein, die dag. De HoofdIngenieur-Directeur verontschuldigde zich: we zijn maar met een kleine delegatie want een paar directieleden moeten standby zijn in verband met het eventueel strijken van de stuwen in de Maas.

Ik was zeer onder de indruk. En nog steeds, trouwens. Het strijken van de stuwen in de Maas… dat is wel wat anders dan het strijken van de vouwen in je broek.

De Maas is een regenrivier, en er kan zomaar een hoogwatergolf aankomen. Als die er niet is, wordt de waterhoogte (en dus ook de vaardiepte) van de Maas keurig op peil gehouden door een aantal stuwen. Een deur, zeg maar, waardoor het water wordt tegengehouden.  Rondom elke stuw is er een vaarweg gemaakt opdat de schepen met behulp van een sluis naar het lagere  / hogere niveau kunnen gaan.

stuw

Hier zie je de stuw in Hagestein; de karakteristieke bogen van de  stuwen in de Nederrijn. Boven aan de foto zie je een kanaal, met een paar sluisdeuren die een soort vlakke v vormen. Als de stuw gesloten is, zoals hier, kunnen de schepen door dat kanaal passeren, waarbij de sluis de overgang van het ene naar het andere waterniveau helpt overbruggen. Volgens mij heeft elk kind dat op school gehad – maar dat kan een misverstand zijn.

In elk geval: die schipper is in dichte mist rechtdoor gevaren en heeft de stuw zodanig beschadigd dat het hele pand leegliep.. ‘Het hele pand’, ook weer zo’n vakterm. Kort gezegd; de ruimte tussen twee stuwen heet een pand, en dat was lek.

Onderhand  snap je misschien waarom het besluit om de stuwen te strijken (op te tillen zodat de rivier ongehinderd doorstroomt) een vrij belangrijke beslissing is…

Zo ziet het eruit als de stuw is gestreken… de rivier vol, de bogen omhoog…

stuw-omhoog

Nu de stuw bij Grave defect is, terwijl de rivier niet vol staat, is het daar dus extreem laag water, De scheepvaart kan niet dóór, de woonboten liggen droog en scheef, en de dijken worden instabiel omdat er geen druk is vanuit het leeggelopen pand.

In deze actualiteit komt de herinnering weer boven aan die mannen en vrouwen uit Limburg met hun uitspraak over het cruciale moment van het strijken van de stuwen.

En ik weet weer des te scherper hoe ons land afhankelijk is van een betrouwbare waterhuishouding! Petje af…