Archives for posts with tag: Prins te Paard

Al zolang ik bij Rijkswaterstaat heb gewerkt ( vanaf september 1981) heb ik een fascinatie voor het nieuwe land. Er zijn veel plannen geweest voor nieuw land ( tot en met het inpolderen van de Waddenzee) maar de grootste versie van Nieuw Land zijn wel de polders in de voormalige Zuiderzee. Lely bedacht dat al, na een grote overstroming in 1916,  en zo kwam er de Afsluitdijk en daarna alle Zuiderzeepolders. Wieringen, de Noordoostpolder, oost – en zuid Flevoland. En nee, de Markerwaard kwam er niet. Toen die discussie woedde zat ik nog dicht bij het vuur. Bij een informeel rondje bleek dat de toenmalige top van Rijkswaterstaat niet stond te springen om de Markerwaard in te polderen… de dijk van Enkhuizen naar Lelystad lag er toen al, alles was klaar voor de Markerwaard. Nou nee, toch maar niet. Het gebied bleef dus open. Met veel potentie zoals het nieuwe Schiphol…

Onderhand is natuur en milieu belangrijker geworden. Het Markermeer was zo ongeveer klinisch dood. En zo ontstond er een plan (Bos Kalis, Rijkswaterstaat, Natuurmonumenten) om een aantal eilanden aan te leggen in het Markermeer. De Markerwadden..

Inmiddels zijn de Markerwadden aan het ontstaan. En ontdekt door de vogels…zoals  10 000enden oeverzwaluwen…  vandaag 23 september (en morgen) mogen mensen er even kijken. Ik kon de uitnodiging niet weerstaan.

WP_20170923_005

Lelystad Bataviahaven inschepen, na een uurtje varen ben je op dat nieuwe eiland.

Waar je alleen op een paar zanddammen mag lopen, waar je al ziet hoe het wad ontstaat met korsten en geulen.

WP_20170923_021

WP_20170923_018

WP_20170923_034

 

Riet, moerasandijvie,  zandkool, … en een leuke uitleg van iemand die als projectopdracht heeft: Zorg dat er riet komt.

Fout
Deze video bestaat niet

WP_20170923_042

Fout
Deze video bestaat niet

Uitzoeken hoe je dat kunt zaaien, en waar je het zaad vandaan haalt. Zijn wijsheid haalde hij bij… de ontwikkelaars van de Noordoostpolder! En zo werd er een mix gemaakt van rietzaad van verschillende plaatsen (verschillende grondsoorten..) Uitzaaien en opkomen.. overvloedige regen, wegspoelen en weer aanspoelen, op de randjes van de poelen Gelukkig gaat het riet (als het er eenmaal is) vele wegen om zich te verspreiden.
En zo nog meer enthousiaste uitleggers van Natuurmonumenten, Rijkswaterstaat en Boskalis.

En overal dat grote materieel..

WP_20170923_057

Na een uurtje gaat de boot weer terug naar Lelystad; leuk om het van die kant te zien. Hurkende (?) persoon  bij de Houtribsluizen..

WP_20170923_061

Als tegenhanger van deze nieuwe ontwikkeling, de voorstelling van Prins te Paard op Schokland.   Schokland was een eiland in de  Zuiderzee, en belangrijk als baken voor de scheepvaart. Maar het zakte in, en het werd belaagd door de heftige stromen. Uiteindelijk moest Schokland ontruimd worden. In het theaterstuk zie je dat aankomen: de drie acteurs hebben steeds meer moeite om het agressieve water te controleren. Communicatie met de andere delen van Schokland wordt weergegeven door op een rad, zo’n weermiddel, te klimmen. Uiteindelijk is te zien dat de andere raderen in vlammen opgaan. Drama..

WP_20170922_013

Tegenwoordig is Schokland  opgenomen in het nieuwe land.  Het is nog steeds een eiland in die zee van polder.

WP_20170922_002 WP_20170922_010

Op weg naar de locatie, een wandeling van een half uur, tegen zonsondergang

Tussen beide activiteiten kampeerde ik op het veld van Natuurmonumenten in  Kraggenburg.   Ik realiseerde me dat ik er eerder was na een voorstelling van Prins te paard in het Waterloopbos.. Er was een heldere sterrenlucht, zo helder als ik hem bij mijn weten nooit eerder heb gezien. Ik zag de Melkweg…   en het werd erg koud die nacht. Gelukkig was ik  voorzien van dekentjes en andere verzetsmiddelen tegen de kou. Af en toe wakker worden in een stille nacht. En zo fijn ontwaken, met een hoop dauw, vogels en een lekker ontbijtje, met het vooruitzicht naar mijn bezoek aan de Marker Wadden…

 

 

Fout
Deze video bestaat niet

 

http://halfvasten.tumblr.com/

Het project Ruimte voor de Rivier (http://www.ruimtevoorderivier.nl/ ) heb ik van nabij zien ontstaan. In die jaren werkte ik bij Rijkswaterstaat Oost Nederland. De Rijn kende in 1993 en in 1995 hoogwaters die we al sinds 1926 niet meer hadden meegemaakt. Evacuaties in de Betuwe. Niemand wist meer hoe die polders nou precies volliepen; het dijkbeheer was gedecentraliseerd naar de Waterschappen en de kennis was verdampt.

Met andere ogen kijken naar het proces van Steeds weer dijkverhoging, en waar dat zou eindigen (een steeds diepere badkuip), en de combinatie met de gedachten over de oever als natuurgebied, leidde tot de plannen voor Ruimte voor de Rivier.

De rivier niet meer opsluiten tussen dijken; denken in termen van stroomvolumes en weerstand, beperken van obstakels. In Arnhem werd het woningbouwproject Stadsblokken gestopt. Daar is inmiddels een mooie natuurontwikkeling voor in de plaats gekomen. http://www.arnhem.nl/stadsblokkenmeinerswijk/

Overal moest worden ingegrepen in ruimtelijke plannen en de ideevorming beïnvloed. Het is niet zo’n belachelijke gedachte, zelfs tamelijk logisch. maar je moet er wel even aan wennen. En het heeft consequenties. Het verwijderen van de dijk onder de spoorlijn tussen Oosterbeek en Nijmegen en de spoorlijn op pijlers zetten: kost wat geld maar er zijn niet echt benadeelden. De ‘benadeelde’ bij Stadsblokken was de projectontwikkelaar. Maar bij het project Cortenoever bij Brummen worden boerderijen en huizen gesloopt… en een heel opvallende daarbij is ’t Halfvasten. Een historisch pand pal aan de IJssel. Eeuwenlang was er een aanlegsteiger waar trekschuiten hun paard konden wisselen, de turf voor de omgeving werd uitgeladen en de oogst werd ingeladen voor vervoer naar de stad. En natuurlijk was het dan een ontmoetingsplaats waar een borrel werd geschonken. Een gelagkamer zoals je die ook her en der in veerhuizen  aantreft. Volledige vergunning.

tHalfvasten gelagkamer

Binnenkort wordt ’t Halfvasten gesloopt. Generaties hebben herinneringen aan dit pand. Je kunt boos zijn, ja, dat zijn ze ook geweest. Maar je kunt ook een waardig afscheid organiseren!

Er is drie avonden voorstelling: voor een tribune op de dijk wordt een film vertoond (op een scherm dat achter een trekker wordt binnengereden) met verhalen en beelden uit de historie. Het publiek bestond vanavond voornamelijk uit mensen uit de buurt. De mensen die op de film voorbijkwamen werden herkend. “O, dat is Dien”. De familienamen: eeuwenlang dezelfde. Beschouwingen waren er ook: Zo’n boerderij is generaties lang in het bezit van een familie. Op die basis neem je dus ook je beslissingen. Je neemt wat je nodig hebt en je voegt toe wat je kunt. “En dan is het ineens afgelopen”.

Een mannenkoor zong enkele nogal droevige liederen, waarvan er een paar over de IJssel gingen..

Een doodgraver nodigde ons uit voor een afscheidsrondje door het pand, te beginnen in de gelagkamer. Die was trouwens al lang niet meer operationeel; de laatste boerin wilde boerin zijn en geen caféhoudster. Maar voor het beeld vanavond  was het leuk. Verder alle vertrekken door, gedeeltelijk nog ingericht, hier en daar figuranten en poppen. Levende kippen en kalfjes op de deel.

Een stukje kaas en een borreltje. Net een echte uitvaart.

tHalfvasten de deel

En als prachtige afsluiting de voorstelling van Prins te Paard.  (http://www.prins-te-paard.nl/). Die groep kende ik al van hun geweldige techniek (Hun voorstelling de Waterwolf gezien in het Waterloopbos, een paar jaar geleden, repetitie  http://www.youtube.com/watch?v=ZSm6CIWROVA  , het thema is ook in dezelfde lijn)  en het was weer prachtig! Eén speler, ondersteund door de meest fantastische rekwisieten en licht- en watereffecten, vertelde de verhalen van de historische plek die straks regelmatig onder water komt te staan…

Bijzonder om zo te beleven wat een in abstractie volkomen logisch project Ruimte voor de Rivier voor consequenties heeft voor mensen en gemeenschappen. In het publiek hoorde ik verdriet, weemoed, en een met moeite verborgen opstandigheid. “We hebben het laten gebeuren; niemand  heeft zich verzet. De waterzuivering mag wel blijven, dat zou teveel geld gekost hebben.”

Ruimte voor de Rivier: ik wéét dat het allemaal goed is doordacht en doorgerekend, maar mensen die het treft geloven het pas als de aanpak zich bij het volgende hoogwater bewijst…

Dit weekend is het Open Monumentenweekend.

Ode aan t Halfvasten programmma.

.