Vrijdag 13 mei was ik even in Leeuwarden. De aanleiding was een overleg met een Friese zweefvlieger die al heel lang – ook professioneel, als leraar / instructeur – schrijft over zweefvliegen. Tegenwoordig ben ik lid van het Afdelingsbestuur Zweefvliegen van de KNVvL, met als speciale taak PR en communicatie. Een goed excuus om het land door te reizen om Belangrijke Mensen op dit gebied te ontmoeten.
Maar natuurlijk doe ik ook nog even wat aan mijn andere hobby: kunst en cultuur.
In Leeuwarden is het Fries Museum, met een mooie collectie voorwerpen gerelateerd aan Friesland. En in een nog tamelijk nieuw gebouw aan het Zaailand… waar die dag ook de markt, met de regionale specialiteiten en verder alles wat je zoal op de markt kunt aantreffen. En speciaal voor mij: Mijn Teva’s (oftewel Jesus’Nikes) waren na 14 jaar versleten en voor die sandalen zocht en vond ik een leverancier: Bever in Leeuwarden, om de hoek bij het Fries Museum..
In het Fries Museum is op dit moment een tentoonstelling van Claudy Jongstra met haar textielwerk; ze heeft inmiddels een heel imperium waarin ze van haar eigen schapen de wol oogst, en van een botanische plantentuin de planten voor de verf. Bovendien geeft ze mensen de mogelijkheid voor een leer-werkplek. Prachtig toch? In het Fries Museum zijn naast haar producten ook elementen te zien die in het voorstadium voorbijkomen.
En je mag zelf ook ervaren hoe het is… met bakken vol naturel en geverfde wol, kaartjes en draden om te weven.
Die eindproducten, op veel indrukwekkende locaties; daar zit dit dus allemaal achter! De Friese basis van Claudy rechtvaardigt deze uitgebreide tentoonstelling in het Fries Museum.
Het speciale werk: een kring waar je ook in kunt staan; talloze van naturel naar blauw verlopende strengen. Er omheen de geheel uitgeschreven tekst van een interview met Claudy
Wat ik er verder aantref:
Een grote tentoonstelling over breien. Ik heb dat van huis uit geleerd; mijn vader werkte zelfs bij de Neveda wolfabriek in Veenendaal. Hoewel hij daar een administratieve functie had werden wij toch als gezin ingeschakeld bij het maken van kleur- en materiaalstalen van breiwol. Weet je nog dat breiwol werd aangeleverd in strengen, en dat je dan als kind werd ingeschakeld om de omvorming van streng naar knot te faciliteren? De streng om twee handen, een beetje meebewegen als de ander er een bolletje van maakte… Dat handwerk zag ik niet letterlijk terug op de tentoonstelling, maar ergens moest die tussenstap geweest zijn… er was bijvoorbeeld sprake van dat vrouwen een kluwenhouder aan hun ceintuur droegen om te kunnen breien terwijl ze aan de wandel waren. Wel heel veel voorbeelden, van heel fijn uitgewerkte babymutsjes tot en met stoere objecten in vrije kunst.
Bewonderenswaardig al die werkstukken met heel dun garen; in mijn jonge jaren waren we toch wat meer van de dikkere draden.
En na mijn textieluitstappen: De Friese historie, met goudvondsten uit de terpen (Friese historie: best wel veel goud aangetroffen als munt en als sieraad; goud werd steeds weer gerecycled maar je ziet toch een ‘dna’ ),
Alle klassiekers in de vorm van schilderijen en objecten om de Friese geschiedenis weer te geven; van het zwaard van Grutte Pier tot en met Pieter Jelles Troelstra en de stamboekkoe.
En dan nog de mythes rond Mata Hari.
Kortom:
Ga vooral kijken in het Fries Museum!
Mijn dag was pas echt goed omdat mijn gesprekspartner van de Friese AeroClub tevens schrijver van vele lesboeken mij ophaalde bij het Museum, me thuis ontving met thee en koek, een super gesprek had over zweefvliegen en zijn bijdrage in het maken van lessen.. Ik herkende veel van mijn eigen lesbedrijf.
Al weet je alles; het leren aan anderen is een speciale vaardigheid. Je moet snappen wat zij moeilijk vonden om te snappen!
En is dat ook niet zo bij al die (Friese) traditionele vaardigheden?
Vakmanschap is meesterschap!
lonneke alsema 