Al zolang ik bij Rijkswaterstaat heb gewerkt ( vanaf september 1981) heb ik een fascinatie voor het nieuwe land. Er zijn veel plannen geweest voor nieuw land ( tot en met het inpolderen van de Waddenzee) maar de grootste versie van Nieuw Land zijn wel de polders in de voormalige Zuiderzee. Lely bedacht dat al, na een grote overstroming in 1916,  en zo kwam er de Afsluitdijk en daarna alle Zuiderzeepolders. Wieringen, de Noordoostpolder, oost – en zuid Flevoland. En nee, de Markerwaard kwam er niet. Toen die discussie woedde zat ik nog dicht bij het vuur. Bij een informeel rondje bleek dat de toenmalige top van Rijkswaterstaat niet stond te springen om de Markerwaard in te polderen… de dijk van Enkhuizen naar Lelystad lag er toen al, alles was klaar voor de Markerwaard. Nou nee, toch maar niet. Het gebied bleef dus open. Met veel potentie zoals het nieuwe Schiphol…

Onderhand is natuur en milieu belangrijker geworden. Het Markermeer was zo ongeveer klinisch dood. En zo ontstond er een plan (Bos Kalis, Rijkswaterstaat, Natuurmonumenten) om een aantal eilanden aan te leggen in het Markermeer. De Markerwadden..

Inmiddels zijn de Markerwadden aan het ontstaan. En ontdekt door de vogels…zoals  10 000enden oeverzwaluwen…  vandaag 23 september (en morgen) mogen mensen er even kijken. Ik kon de uitnodiging niet weerstaan.

WP_20170923_005

Lelystad Bataviahaven inschepen, na een uurtje varen ben je op dat nieuwe eiland.

Waar je alleen op een paar zanddammen mag lopen, waar je al ziet hoe het wad ontstaat met korsten en geulen.

WP_20170923_021

WP_20170923_018

WP_20170923_034

 

Riet, moerasandijvie,  zandkool, … en een leuke uitleg van iemand die als projectopdracht heeft: Zorg dat er riet komt.

Fout
Deze video bestaat niet

WP_20170923_042

Fout
Deze video bestaat niet

Uitzoeken hoe je dat kunt zaaien, en waar je het zaad vandaan haalt. Zijn wijsheid haalde hij bij… de ontwikkelaars van de Noordoostpolder! En zo werd er een mix gemaakt van rietzaad van verschillende plaatsen (verschillende grondsoorten..) Uitzaaien en opkomen.. overvloedige regen, wegspoelen en weer aanspoelen, op de randjes van de poelen Gelukkig gaat het riet (als het er eenmaal is) vele wegen om zich te verspreiden.
En zo nog meer enthousiaste uitleggers van Natuurmonumenten, Rijkswaterstaat en Boskalis.

En overal dat grote materieel..

WP_20170923_057

Na een uurtje gaat de boot weer terug naar Lelystad; leuk om het van die kant te zien. Hurkende (?) persoon  bij de Houtribsluizen..

WP_20170923_061

Als tegenhanger van deze nieuwe ontwikkeling, de voorstelling van Prins te Paard op Schokland.   Schokland was een eiland in de  Zuiderzee, en belangrijk als baken voor de scheepvaart. Maar het zakte in, en het werd belaagd door de heftige stromen. Uiteindelijk moest Schokland ontruimd worden. In het theaterstuk zie je dat aankomen: de drie acteurs hebben steeds meer moeite om het agressieve water te controleren. Communicatie met de andere delen van Schokland wordt weergegeven door op een rad, zo’n weermiddel, te klimmen. Uiteindelijk is te zien dat de andere raderen in vlammen opgaan. Drama..

WP_20170922_013

Tegenwoordig is Schokland  opgenomen in het nieuwe land.  Het is nog steeds een eiland in die zee van polder.

WP_20170922_002 WP_20170922_010

Op weg naar de locatie, een wandeling van een half uur, tegen zonsondergang

Tussen beide activiteiten kampeerde ik op het veld van Natuurmonumenten in  Kraggenburg.   Ik realiseerde me dat ik er eerder was na een voorstelling van Prins te paard in het Waterloopbos.. Er was een heldere sterrenlucht, zo helder als ik hem bij mijn weten nooit eerder heb gezien. Ik zag de Melkweg…   en het werd erg koud die nacht. Gelukkig was ik  voorzien van dekentjes en andere verzetsmiddelen tegen de kou. Af en toe wakker worden in een stille nacht. En zo fijn ontwaken, met een hoop dauw, vogels en een lekker ontbijtje, met het vooruitzicht naar mijn bezoek aan de Marker Wadden…

 

 

Fout
Deze video bestaat niet

 

 

.. en zo bezocht ik eindelijk Dresden, jaren nadat ik daar redelijk in de omgeving verbleef. Jena, Gera, Weimar.. We zaten een paar jaar met zomerkamp van de zweefvliegclub in die regio. En als je een dag niet ging vliegen maakte je een uitstapje. Dresden kwam er niet van; naar verhouding toch best ver. Zodoende stond het nog steeds ergens op een lijstje.

Deze zomer was er weer de Documenta in Kassel, en ik besloot de twee te combineren.

Dresden… een oude stad in Saksen. Al bij de voorbereiding kreeg ik de boodschap mee: Pruisen was van het Militär en Saksen was,  ook om zich daartegen af te zetten, voor de kunst, de muziek, de wetenschap… Meissen porselein…

En natuurlijk wist ik dat Dresden tegen het eind van de Tweede Wereldoorlog hevig was gebombardeerd, zonder enige reden. Lees Mulisch, het Stenen Bruidsbed.

Het centrum is  in oude stijl herbouwd, daarmee wordt het toch een beetje een reservaat. Maar ik genoot van het bezoek aan de gebouwen (de eerste dag dat ik er was regende het onophoudelijk..); de kerken, de Zwinger (een soort nep-kasteel, met rondom galerijen , gebouwen op de hoeken en poorten in het midden van elke zijde) waar in één vleugel het museum met fraaie kunst onlangs was heropend. Een prachtige collectie met o.a. Hollandse meesters; nog in onderzoek qua klimaatbeheersing en bebording etc. Of je als bezoeker even wilt meewerken aan dit onderzoek… De eerste aanblik: Gut , het lijkt wel het vernieuwde Rijksmuseum.. WP_20170811_001

In een ander hoekgebouw het museum met natuurkundige en astronomische instrumenten. Wat ziet het er allemaal mooi uit! Ik ben weer 50 jaar terug, bij mijn natuurkunde en sterrenkunde practicum aan de Leidse universiteit. Hier in Saksen staat de mooie uitvoering.

WP_20170811_012

WP_20170811_011

In dit museum ook prachtige scheepsinstrumenten, telescopen, hulpmiddelen voor ballistiek… ja, Saksen was niet militaristisch maar kennelijk was de instrumentatie voor de kogelbaan toch wel interessant..

Een rondleiding door het operagebouw leert me veel over wat er na 1945 is gebeurd. Ook elders in het gebied zie je borden met dank aan onze Sovjet vrienden, maar hier krijg ik er ook goede uitleg bij. Geen foto’s, alleen als je een licentie koopt. Ik kies ervoor om dat niet te doen, en dat is ook wel weer eens verfrissend. Geen wegduiken achter je camera. Als je googlet op Semperoper Dresden krijg je vast wel mooie plaatjes.

We beginnen in de beneden – foyer. Eikenhouten lambrisering, met gouddecoraties. Zou je denken! Vanwege de angst voor brandgevaar werd het geheel uitgevoerd in gips en beschilderd met eikenhout decor, en gouden decoraties. Twee jaar werk! Dat was ook het algemene thema van de herbouw: Arbeid was goedkoop, dus ook al het marmer op de hogere verdiepingen was nep. Arbeid was goedkoop en werkgelegenheid was belangrijk. Bij die vliegclub waar wij te gast waren, zo’n 8 jaar na de Wende, zeiden ze dat er vroeger werk voor je was als je van school kwam; in het nieuwe regime was dat niet meer zo en vertrokken de jongeren na de middelbare school naar Hamburg ofzo…

Maar wat een schitterend gebouw, die Semper Oper. We mochten even plaatsnemen op de bezoekersfauteuils, en zagen de proefneming met het brandscherm ter voorbereiding van het nieuwe seizoen. En het enorme podium met mogelijkheid om meer decors tegelijk op te stellen en per voorstelling te roteren.

De airco kwam boven uit de rugleuning van de stoelen.  “Dat is ook nieuw”; klimaatbeheersing geoptimaliseerd. In de oude versie was er geen verwarming. Was ook wel lastig vanwege de stemming van de instrumenten – en brandgevaar. Hoe werd het dan opgewarmd? Lichaamswarmte! De dag van een avondvoorstelling werden er een paar honderd militairen in de koude zaal gezet en daarna was de temperatuur zo aangenaam dat de dames in decolleté konden verschijnen…

Ik genoot ook van de Frauenkirche, na lange aarzeling toch herbouwd. Fraai. En nu een centrum voor vrede. Ik stak er een kaarsje op voor een vriend die ziek is. Hij gelooft er niet in en ik ook niet, maar wie weet…

De volgende dag was het stralend weer en kon ik heerlijk genieten van de stad in alle glorie, de rivier, de brug (met tramlijn in reconstructie)  en de andere oever waar geen oude gebouwen waren maar wel een centrum voor moderne kunst… een verademing.

De huidige tentoonstelling bestond uit de collectie van een maecenas. Fijn dat die nog bestaan.

En die zaterdag woonde ik een concert bij in de Marmerzaal van de Zwinger. Zauberflöte.. met klein orkest, verteller en 4 zingende solisten.

Buitenom naar de zaal, waar ruimte was voor ca 120 man publiek. Charmant. Uitzicht naar buiten, en een deur naar de kleedruimte waar je af en toe in een glimp zag dat er opgestapelde kratten stonden. Het hoort niet maar het maakt het zo menselijk…  Een mooie voorstelling. Helaas zongen de zangers met meer volume dan voor deze zaal geschikt. Maar  och… wat is het leuk om als onderdeel van je vakantie een concert te bezoeken. Dat doe ik pas sinds ik zelf viool speel. En ook hier waren de violen weer een voorbeeld voor mij.

 

 

 

 

 

Mijn tripje langs de Hollandse kust bracht me deze keer tot Tiengemeten. Maar het plan was groter (altijd fijn, een groter plan..) want het zou doorlopen tot Zeeuws Vlaanderen. Dat stukje Nederland dat vaak meer bij België lijkt te horen; met een rijke smokkelhistorie toch echt Nederlands. Een oude vriend van mij woonde daar en was als kind regelmatig behulpzaam om het aantal passagiers in de auto van Belgische klanten te verhogen zodat ze meer (boter enzo) mee mochten nemen. Hoezo België? Profiteer van je Nederlanderschap! Maar zo ver kwam ik nu nog niet; dat ga ik later dit jaar eens bestuderen.

Waar ik nu gebleven was? Die vrijdagavond na de Parade in Den Haag, op het terrasje van Bij Hem.

De volgende morgen uitgecheckt bij het fraaie Parkhotel, bagage mee naar mijn auto die keurig voor 24 uur geparkeerd stond in de Torenstraat, en richting Malieveld voor de tram naar Scheveningen. Aha, die trof ik dus al op de Kneuterdijk! Lijn 1 naar Scheveningen stopte vlak bij mijn favoriete Beelden aan Zee. Natuurlijk ook heerlijk om de zee even te zien… Het museum als vanouds een heerlijke omgeving met die  terrassen vol fraaie beelden en  zeezicht… en dat fijne licht! Deze keer een tentoonstelling van een Chinese kunstenaar over de beklemdheid van de mens in het Chinese regime. Zhang Dali zette zijn tag (zijn profiel) overal en maakte afgietsels van echte mensen. Die hij vervolgens opnam in installaties.  Zijn werkwijze werd op video vertoond. Niet echt prettig om jezelf in gips te laten afgieten (benauwd: met pijpjes om te ademen maar overigens geheel ingepakt..)  maar zijn geselecteerde modellen kregen er een voor Chinese begrippen aardig bedragje voor.

WP_20170708_021

De andere tentoonstelling , van Nero/Allessandro Neretti, toonde constructs en installaties die mij soms brachten tot herkenning

WP_20170708_012

Altijd fijn, Beelden aan Zee – en vooral de terrassen met zeezicht én het vervolg; een visje eten in een strandtent.

Terug met de tram naar de Kneuterdijk, auto opgehaald en richting Tiengemeten, mijn laatste etappeplaats van dit tochtje. Waarom het eigenlijk allemaal was begonnen. Deel twee ga ik vast ook weer daar oppakken..

De Zuid Hollandse Eilanden zijn (aan de oostkant – in het westen heb je altijd de zee..) niet echt inspirerend. Oud Beijerland, Nieuw Beijerland, … en dan de toerit naar de pont. Grote parkeerplaats, rugzak uit de achterbak (nog een paar dingetjes overladen) en een kaartje kopen voor de pont. Het retour is goedkoper voor leden van Natuurmonumenten…

WP_20170708_023

Op weg… En aan de overkant weet ik dat het naar de herberg / camping ongeveer 3 kilometer lopen is. Over de weg. Hee, je kunt ook over de dijk lopen… wel zo aardig. Uitzichten, maar ook details. Ik wen, na jaren, weer aan het wandelen met rugzak (deze keer maar 9 kilo, was meestal ca 13). Poids lourds, langzame gang, kijken waar je je voeten zet op die grasdijk… en dus muizengaatjes en afgekloven konijnenpootjes spotten.

WP_20170708_034

WP_20170708_037

De nieuwe tijd: ik app wat met mijn vriendinnen naar aanleiding van deze interessante vondsten – en mijn telefoon raakt al snel leeg. Oplader achtergelaten op de wal…

Van de dijk af bij een boerderij, weer terug ( zo lang mogelijk níet op de weg..) , een graspad, en dan kom ik bij de herberg. Als lid van de Natuurkampeerbewijs vereniging mag ik in de boomgaard kamperen (niet-leden : op de wei! )

En wat is het weer fijn om mijn lichtgewicht 1,6 kilo tentje op te zetten en ’s avonds mijn potje thee te maken op mijn mini gasje..

Een ontdekkingstocht voerde me naar een vogelkijkhut (helaas mijn kijkertje niet mee, ligt in de tent, morgen beter) en naar een merkwaardig gebouw. Dan ontdek ik dat Tiengemeten ooit een plaats was waar de schepen uit de Oost in quarantaine lagen. Eerst even afwachten. Besmettelijke ziekte? Wachten tot het over is. Ik loop een  paar mensen tegemoet die in het gebouw een tv programma gaan opnemen. Er zijn wat info-borden en zo krijg je een heel ander beeld van Tiengemeten dan dat landbouw-eiland dat je in gedachten had.WP_20170708_052WP_20170708_054WP_20170708_053

Etenstijd! De herberg is strak georganiseerd, als je er wilt eten moet je dat vooraf reserveren én je menu uiterlijk om 16.00 besteld hebben. Tja, ik had al zo’n vermoeden dat ik er misschien niet op tijd zou zijn, dus… vooraf uit het menu mijn keuze bekendgemaakt. Het is heerlijk weer. De dinergasten zijn besteld op tijdstippen rond 6 uur; reden van dit alles: de meeste  medewerkers wonen niet op Tiengemeten dus die moeten met de avondboot mee! Heerlijk genoten van het goed verzorgde eten (gans! ) en na een avondwandeling en een kop thee van eigen campinggas al vroeg te ruste .

Voor het ontbijt geldt hetzelfde: vooraf bespreken want anders is het niet te regelen. In de herberg zijn 6 kamers  (al lang tevoren volgeboekt) en ook campinggasten kunnen aanschuiven aan het ontbijtbuffet, maar het is allemaal heel kleinschalig en dus kwetsbaar.

Nog maar even terug naar de vogelkijkhut, nu mét kijker, en wat zie je dan veel meer! Ik ben geen ervaren vogelaar, doe wel al een paar jaar mee aan de tuinvogeltelling, maar zo in het wild… Tent afgebroken, (kindertjes van de buren weer vol verbazing dat het zo klein kan) , over de dijk naar de pont, rugzak achtergelaten bij het Bezoekerscentrum (aardige mensen) en nog een uitgebreide wandeling over de andere kant van het eiland. Als eerste bezoek ik het Speelnatuur park. Hier kunnen kinderen zich uitleven: bosjes, paadjes… ja dat had ik vroeger ook. Maar dan ook: watertjes met een boomstam erover, stapstenen.. en als topper de modderglijbaan! Zoals gezegd, mijn mobiel was leeg. Anders had ik nu de meest schitterende foto’s van moddergrijze jongetjes en meisjes kunnen laten zien.

De zon prikte al aardig en mijn zonnehoed lag op de wal, in de auto… bij de kassa van de natuurspeelplaats kon ik een fraaie pet scoren die mij in het vervolg van de wandeling goede diensten bewees. Mooi om een aantal kilometers te lopen en te genieten van de landschappen, de vogels, hier en daar een stukje cultuurgeschiedenis… Tiengemeten is de moeite waard, voor een paar dagen. Voor mij was deze 24 uur op dit moment genoeg. Misschien gebruik ik het weer als start voor mijn Tweede Helft Hollandse Kust.

Op de terugweg nog die pannenkoek scoren? Nou nee, alleen nog maar plaatsen in de felle zon. Rugzak opgehaald bij t Bezoekerscentrum en de pont terug naar de vaste wal.

En er gaat niets boven een veerhuis! Een beperkte kaart maar wel lekker zitten in de tuin, een tosti én mijn totaal lege telefoon weer een beetje peut, …

Passend eind van mijn tripje Hollandse Kust deel 1

Hopelijk nog deze zomer deel 2… van Tiengemeten tot Cadzand,

 

 

 

 

 

 

 

Die vrijdagochtend vertrok ik bij Duin- en Kruidberg, na nog een fijne wandeling over het terrein. Mooi gebouw, weggestopte nieuwbouw, schitterend landschapspark

 

Via secundaire wegen verder naar het zuiden. En zo tussen tuinbouwgebieden door kwam ik terecht bij Voorlinden, ook zo’n landgoed vlak achter de duinen maar nu bij Wassenaar.  Een dik jaar geleden werd het geopend. Een nieuw museum, op het landgoed dat ik al lang kende: het was in gebruik als opleidingscentrum van de PTT en die was in mijn jaren bij Verkeer en Waterstaat nog onderdeel van dat departement. Dus kwam ik daar wel eens. Vergeleken met Duin en Kruidberg een sober gebouw…

WP_20170707_062Rond de opening van het museum was Wim Pijbes er directeur, maar dat was al snel weer voorbij. Publiciteit hebben ze er in elk geval mee getrokken… Ik was er ook al in de week na de opening. Met de tuinen van Piet Oudolf toen: eenjarigen, grassen. En nu: veel meer vaste planten, maar nog wat na- effecten van de droogte.

WP_20170707_035

Een paar fraaie tentoonstellingen: De Tussentijd en That’s not me (Rodney Graham). De Tussentijd deed me denken aan een activiteit waaraan ik ooit deelnam. Voor als je tussen periodes in zit. Als de kloktijd er even niet toe doet. Algemene conclusie: dat is wel vaak het geval! Als je het wilt zien. En dat besef geeft dan ook ruimte voor nieuwe dingen.

Op de piano staat een muziekstuk: Das Fragment an Sich (1881) van  Friedrich Nietzsche; aan het eind staat ‘da capo’. Eeuwig te herhalen;  alle toetsen die niet in het stuk voorkomen zijn van de piano verwijderd. Moest even associëren met het vertrek van mijn eigen piano..

Boeddha in de spiegel; en op de grond een koperen onkruid.

That’s not me:

een kunstenaar die waarheidsgetrouwe, enorme foto’s maakte in lichtbakken. Heel interessant! Waar sta je eigenlijk zelf?

WP_20170707_049

 

WP_20170707_058

De grote Serra behoort tot de vaste collectie…

Dan naar Den Haag centrum, het Parkhotel, Molenstraat, waar je in het voetgangersgebied kunt doordringen door gewoon naar de palen toe te rijden. Dan gaan ze naar beneden.  De dichtstbijzijnde parkeergarage is een eind rijden maar hemelsbreed maar 100 meter lopen.. Die avond met de tram van nabijgelegen Malieveld naar het Westbroekpark: De Parade!!! Een heerlijke avond; ik was nog nooit op de Parade geweest maar het is, zo te horen in de rij bij de ingang,  net zo’n ons-kent-ons dingetje als Oerol of Buitenkunst. Even thuis raken. Een compact terrein met verschillende tenten voor voorstellingen en er tussenin eten, drinken, een draaimolen, een vrouw die rondfietst met appels.. Ik had drie voorstellingen geboekt. Te beginnen met Ellen ten Damme: Je veux l’ amour! Daar had ik me echt op verheugd, en het bleek nog meer dan dat. Super performance! Met nog een extra voor mij persoonlijk: in de begeleiding speelde Marieke de Bruin, de violiste die mij 3 jaar geleden in een workshop liet kennismaken met de viool; daar leer ik, dank zij haar,  nu al drie jaar op spelen.

En hup, door naar Jan Rot. U bent mijn moeder; een voorstelling die lang geleden door Joop Admiraal als solovoorstelling werd gespeeld. Bij tijd en wijle ontroerend..

Uurtje leeg voor de volgende geboekte voorstelling de Paradijsvogel…  Ik kies voor de voorstelling Boekentherapie. Klein publiekje maar een leuk verhaal: Het lezen van romans leert je het leven ook door de ogen van een ander te zien. Je wordt er wijzer van en minder monomaan. Er zijn mensen die je dat graag zou gunnen…

De Paradijsvogel (Oostpool) is een liederlijk uitbundige flikker. en meer dan dat; grensoverschrijdend, goor, provocerend… maar dan laat de acteur even zijn masker zakken. Ja, ik ben wel homo, maar… gewoon, met partner en kind in een doorzonwoning…   en dan het masker weer op en weer door met imponeren. En dat een paar keer op en af…  Genoten!

Terug met de tram naar Malieveld, de straatjes door, de Oude Molstraat met nog veel drukke kroegen, en dan in de Molenstraat  lekker even rustig gezeten met een biertje en een paar nootjes – Bij Hem. Niet zomaar een kroeg. Sloot wel aan bij de laatst act van de Parade..

Het wordt toch een stuk in drie delen…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.. dat deed ik vorige week, de eerste volle week van juli, met dat geweldig mooie weer.

Bergen aan Zee. Maar eerst Bergen Binnen, een dorp zoals zoveel, met standaard straten en pleinen vol horeca en standaard winkels. Maar loop je twee straatjes verder, dan is het een dorp waar de huisjes dicht op elkaar staan, in een wat rommelig patroon en in een verscheidenheid die maakt dat je er een warm gevoel bij krijgt. Een andere wijk staat dan weer vol grote huizen, karakteristieke villa’s, en ook dat is  een feestje. Er is een museum Kranenborgh met fraaie, deels lokaal geproduceerde kunst, met een mooie tuin waarin een kunstwerk dat de hele tuin in beweging kan zetten – als je durft. Er moet wel iemand aan een touw sjorren of op een schommel gaan schommelen…

Aan het eind word je uitgenodigd om je toegangsbewijs achter te laten.

WP_20170705_020

De zee… In Bergen aan Zee is er niet veel meer te beleven dan de zee. Bergen aan Zee bestaat  pas zo’n 100 jaar; voordien was er geen bebouwing maar kwamen  de bezoekers met een treintje uit Bergen. Zoals je nu nog kunt zien op Panorama Mesdag qua Scheveningen. Nu zijn er wat hotels en pensions,  een paar strandtenten  en één winkel, waar je dus best wat extra mag neerleggen voor de dagelijkse boodschappen. En een geweldige zonsondergang

WP_20170705_031

Volgende etappeplaats: Haarlem, waar ik in het Teylers’ museum op zoek ging naar de werkkamer van H.A. Lorentz, een beroemde Nederlandse natuurkundige die werkte van ca 1890 tot 1928, de Nobelprijs won samen met Zeeman en de naamgever was van het Instituut voor Theoretische Natuurkunde van de Leidse Universiteit ( warme herinneringen). Niet te vinden! Nog maar eens de site opgezocht: Ah , het is een theatrale rondleiding die een paar keer per dag wordt gehouden! Ik bof, er is nog een plekje vrij op de rondleiding van half vier. Het wordt leuk gedaan door twee acteurs die op een simpel niveau de theorie uitleggen: elektromagnetische krachten met een batterij, een magneet en een koperdraad in hartvorm.. de kromming van de ruimte /tijd met een theedoek en  een zwaar voorwerp.. WP_20170706_015

Ze creëren een samenzweerderige sfeer die je het gevoel geeft dat je stiekem getuige bent van leven en werken van Lorentz, waarbij Einstein ook nog even langs kwam als zijn maatje / beoogd opvolger ( “hij durfde niet!”) en de beroemde foto van de 5e Solvay conferentie hing aan de muur van de werkkamer, net als  aan de muur van de werkkamer van mijn ex (theoretisch natuurkundige) en inmiddels bij mijn zoon aan de wand. Een Belgisch industrieel die zo’n conferentie organiseerde…

Aan het eind van de rondleiding werd nog even de grote elektriseermachine aangezet:

WP_20170706_027

Het Teylers’ museum was al vroeg een verzameling voor kunst en wetenschap: tekeningen en schilderijen, fossielen, instrumenten,  een fraaie bibliotheek.  En die periode dus ook een rustige plek voor Lorentz om er te werken.  Zo rustig als de buitenplaatsen in het Hollands duinlandschap. Dus na mijn bezoek aan Teylers’ liet ik me verwennen in zo’n fraaie buitenplaats: Duin-  en Kruidberg in Santpoort, dat kennelijk eigendom was  / is van de ABN/AMRO. Ik trof een glas in lood raam aan dat verwees naar een voorganger.

Het is een hotel  en conferentieoord. Om het rendabel te maken als zodanig moesten er kamers en zalen bij. Binnen leidt dat tot verwarring en verdwaling, maar als je buiten kijkt ze je hoe prachtig de uitbouw is weggewerkt! Een ondergrondse gang legt de verbinding

WP_20170707_015

 

 

 

 

WP_20170707_012 en rond de nieuwe hotelkamers  is een heuvel gemaakt; de kamers krijgen daglicht van een paar patio’s.

Een prachtig park eromheen..

WP_20170707_021

 

Wordt vervolgd, van Santpoort naar Tiengemeten.

Bericht van mijn dochter: Kleindochter (12) heeft een workshop gedaan in een naaimachinewinkel, ze vindt het leuk en het smaakt naar meer. Dus oma’s naaimachine van zolder gehaald, maar we komen er niet mee uit… Kan je komen helpen?

Een zondagmiddag aan de slag met de dames: de Husqvarna van oma staat inmiddels klaar. Dat ding is minstens 50, misschien wel 55  jaar oud! Mijn moeder had nog heel lang een handnaaimachine, waarbij je rechterhand aldoor aan het slingeren was. Een trapnaaimachine was wat luxer: de naaimachine in een tafel ingebouwd en met je voet hield je de beweging gaande.

Ik weet nog dat ik bij de naaicursus die mijn moeder volgde af en toe meeging en tussen de bedrijven door ook het nodige opstak. Ik denk dat zij in die tijd die nieuwe naaimachine kocht. Een superdeluxe elektrische machine met allerlei extra snufjes. Ik kreeg haar handnaaimachine.. en kocht rond mijn 20ste een elektrische via de PMC, de Premie van de Maand Club van Albert Heijn. Die was een stuk eenvoudiger dan die van mijn moeder..

Welnu, die zondagmiddag eerst maar eens de machine schoonmaken en smeren. De schroevendraaier erbij en lekker alles slopen, stof en vastgelopen draadjes verwijderen..  en dan weer in elkaar. O, toch wat teveel  gesloopt.. hoe zit dat nou met dat spoelhuis? Drie schroefjes, in perfecte 3x 120 graden verdelen ze de cirkel, maar die is niet overal gelijk… Simpel: doe een poging en probeer. De eerste versie deed de naald vastlopen. 120 graden draaien dan? Ja, opgelost! Dochter ging nog even een flesje naaimachineolie scoren. Alle smeerpunten ingevet, alles weer gemonteerd, proeflapje.. O, je moet eerst de onderdraad naar boven halen, en dan de  beide draden naar achter houden… de oude praktische wijsheden komen vanzelf weer boven. De kleindochters maken stiksels, beoordelen de draadspanning en stellen die bij, gaan de hoek om (naald in de stof, voetje omhoog, kwartslag draaien, voetje weer omlaag – logisch eigenlijk) en proberen de siersteken van oma’s machine. Geprogrammeerd – maar op de manier van een draaiorgel. Mind you.. een 55 jaar oude  machine! De meest recente naaimachine zal wel op een andere  manier geprogrammeerd zijn. We fantaseren over de volgende producten; een gymtas lijkt het best haalbare  als eerste project!

 

Zo word je door de gebeurtenissen van de dag weer eens teruggeworpen op de vraag: Hoe was dat dan, opvoeden?

Mijn dochter beklaagde zich ooit  eens: “Maar ik ben ook helemaal niet opgevoed”…  en dat klopte gelukkig met mijn idee over opvoeden. dat is gewoon: leven!

En uit een andere zeer recente mailwissel:

“Ik kan niet zeggen dat ik veel last heb gehad van gebrek aan privacy…ik wilde jou zelf ook wel graag vertellen wat ik meemaakte. Je veroordeelde niet snel iets, dat is belangrijk denk ik.”

Zou opvoeden niet gewoon gaan over ‘in gesprek blijven’ – en een voorbeeld zijn? Met alle betrekkelijkheid van dien,..

 

 

 

 

Vandaag de Dag van de Bouw. In Arnhem, de plaats waar ik pal naast woon en die mijn stad is.. zie ik een paar objecten figureren in de presentaties.  In mijn favoriete Arnhemse medium Arnhem Direct: dat overigens in de problemen is vanwege hardnekkige trollen.  De Jansbeek als bezoekbaar object interesseert me bovenmate omdat ik zelf aan een beek woon (de Rozendaalse Beek), een van de vele beken die op de Veluwe ontspringen en uitlopen in de Rijn , de IJssel of het Randmeer. Bovendien is het project ‘Jansbeek bovengronds’ een mooi alternatief voor de eerdere Rijnboogplannen met haven. Daar is nog eens een referendum over geweest, waarbij de keus was tussen verschillende havens, maar in alle gevallen een haven. Ik als niet Arnhems ingezetene maar wel zeer betrokken sinds ik in deze regio woon en werk (1994) was gefrustreerd omdat ik niet mee mocht stemmen. Toch eens over nadenken hoe je met referenda  om kunt gaan t.a.v. de betrokken buurgemeenten… Bij dat referendum was er dus de keus tussen drie varianten van haven, maar géén haven was geen optie. Als alternatief werd ‘de Jansbeek bovengronds’ gepromoot; de opkomst van het referendum was laag. En je kon er dus niet zoveel mee. Maar die Jansbeek…. Nou ja, in de huidige realiteit is het Kunstencluster (na Rozet als het Cultuurcluster)  komen te vervallen. Het onderdeel Filmhuis krijgt een eigen pand, het museum wordt vernieuwd en uitgebreid… de haven komt er niet, maar wel de Jansbeek bovengronds! Nog een heel  project..

Maar deze keer koos ik, in het kader van de Dag van de Bouw,  voor het bezoeken van de openstelling van (de herbestemming van) het kantoorgebouw aan het Gildenmeesterplein, het oude  Rijkskantoorgebouw waar ik werkte van 1994 tot 2000. Het is een kantoortoren van  18 verdiepingen waarvan de meeste werden gebruikt door Rijkswaterstaat. De twee laagste verdiepingen zijn veel groter; het verhaal gaat dat het gebouw ooit is ontworpen als huisvesting voor alleenstaanden met gemeenschappelijke voorzieningen in die laagbouw…

Als (bij nader inzien?) kantoorgebouw had het pand zijn beperkingen maar ik  heb er met plezier een aantal jaren op de achtste etage gebivakkeerd, en bij visites aan andere kamers genoten van steeds weer wisselende uitzichten over de stad, de Veluwe en de rivieren (en een vrij lelijk uitzicht over een industriegebied… ).

Rijkswaterstaat verliet het gebouw een paar jaar nadat ik er was vertrokken; sindsdien stond het leeg. Op zeker moment kwam ik, in het Arnhemse ontwikkelaarscircuit,  een paar mannen tegen die antikraak in MIJN pand zaten!  Hun thema was Duurzaamheid en dat klopte met wat ik in die tijd als belangrijk thema had. Ik heb daar ruim een jaar  als vrijwilliger gewerkt en in die periode kwamen er veel alternatieve ontwerpen voor het pand aan de orde (ook studie-opdrachten van studenten van de HAN, de Hogeschool Arnhem Nijmegen). De meeste ontwerpen:  Terug naar de oorspronkelijke woonbestemming, maar gecombineerd met ruimte voor kleine (maatschappelijke en milieuvriendelijke) ondernemers,  en een wijkvoorziening waar men elkaar kan ontmoeten en waar plaats is voor instapwerk. Plus een energie neutraal ontwerp, met benutten van hemelwater voor moestuinen in serres en  … nou ja, al met al heel ambitieus. In die periode was het niet te realiseren vanwege de nog hoge prijs van de eigenaar en nog niet echt de lust tot hergebruik van gemeentewege. Ja, een mooi plan…

Wat fijn dat het nu zover is. Oké, wat minder ideaal, maar toch A+ qua energiegebruik, verdiepingen voor studenten met zelfstandige units én groter dan de 12 vierkante meters die in mijn tijd de norm waren, verdiepingen voor short stay internationale studenten met gedeelde voorzieningen, en op de eerste ( zo’n grote laagbouwverdieping) zelfs zes vijfkamerappartementen. Met een binnentuin. En zonnepanelen op het dak van de laagbouw. Overigens was vroeger op die verdieping het Berichtencentrum gevestigd, met een aparte ingang. Een crisiscentrum, in principe bedoeld voor hoogwater. Onafhankelijk functionerend van het kantoorgebouw, want het moest bij nacht en ontij gebruikt kunnen worden. En dat heb ik gezien, januari 1995! De rivieren stonden hoog, delen van de Betuwe moesten worden ontruimd. Onze pas binnengekomen collega’s uit Zwolle (fusie Arnhem /Zwolle per 1-1- 1995) werden meegetroond naar het Berichtencentrum  – en ze waren in één keer overstag! Tjongejonge… dat is geen kattenpis.

Fijn dat het gebouw nu eindelijk binnenkort de nieuwe bewoners kan verwelkomen. En het is al zoveel vrolijker dan vroeger! Allemaal gekleurde vlakken aan de gevel; tussen de ramen die nog alleen op kierstand open kunnen. rws_toren_a.i (1)

… een boekpresentatie van Steffie van den Oord.

Vandaag, 6 mei, presenteerde Steffie haar nieuwste boek. Ik ken Steffie van een cursus Oral History die ze gaf voor de HOVO (Hoger Onderwijs voor ouderen )  in Nijmegen. En ze was het weer helemaal!

WP_20170506_009

Die cursus was (zonder dat dat vooraf was gemeld in de HOVO catalogus) tevens een uitdaging om ook zelf een interview af te nemen bij een oud mens, en daar ook een productie van te maken. Gedaan! En met plezier. Natuurlijk: een oudere zweefvlieger geïnterviewd. Wat kwam er veel informatie uit 2 x 3 uur…

Officiële geschiedenis is meestal geschreven vanuit de positie van de machthebbers / het openbaar bestuur. Het verhaal van ‘gewone mensen’ vult dat officiële verhaal aan, of geeft zelfs een andere visie op de gebeurtenissen. En hoor je ze niet uit, die oude mensen, dan gaat de informatie voorgoed verloren.

Vandaag, bij de boekpresentatie van Honkvast, voelde ik me alsof ik weer bij Steffie op de cursus zat. Het onderwerp van Honkvast is: oude mensen die al zo ongeveer hun hele leven in hetzelfde huis wonen, en hoe hun leven is, hoe ze zich handhaven… We kenden al het boek Eeuwelingen, dus een mogelijk resultaat van Steffie’s  interviewtechniek die we in de cursus leerden hadden we al gezien. Bij Dekker v.d. Vegt in de Marikenstraat in Nijmegen (op zich al een belevenis) was het een drukte van belang. Een aantal geïnterviewde ouderen met hun familie, en voor sommige geïnterviewden alleen hun kinderen omdat ze zelf niet meer konden komen. Indrukwekkend: de zoon van een Italiaanse mijnwerker. Hij heeft nog nooit het recept van de pastasaus van zijn vader gekregen..  Het decor van de dag paste er zo mooi bij…

WP_20170506_006

Bloemetjesbehang, met een koekoeksklok, een schilderijtje met gemberpot (zo een heb ik ook nog staan) en een schaarlamp.

Steffie, met haar onvolprezen interviewtechniek, ondervroeg ter plaatse een aantal hoofdpersonen. Een zanger bezong zijn liefde voor Nijmegen. Het ging over plaatstrouw, weet je wel…

Dekker v.d. Vegt ligt op de benedenverdieping van de Marikenstraat, bijna aan het eind. Aan het eind,  op een pleintje op de bovenverdieping is een tweedehands boeken- en platenmarkt. Daar vond ik het perfecte cadeautje voor Steffie: een dichtbundel Wat woont u hier mooi… met een foto van een ooievaarsnest.

Geschiedenis… zoals Steffie het beschrijft is het een levend en menselijk verhaal. In een ander boek ook hard en bloederig (de vrouw met de bijl..moordende vrouwen) maar dat is gelukkig al over een verder verleden.

Het nieuwe boek is nu veel in de media; inclusief een documentaire over een van de honkvaste personen uit het boek.

Maar het boek blijft nog wel even in de winkel…

Goede promo-campagne, maar terecht, voor een boek dat het waard is.

Veel belangstelling Bij Dikker vd Vegt, van alle leeftijden..

WP_20170506_003

Zo’n vraag, van mijn goede vriend A, per sms gesteld, daar moet ik meer van weten. A en zijn vrouw R zijn niet oorspronkelijk Nederlanders ( maar nu al een hele tijd wel…) , hij is hier al zo’n jaar of 25. Ik bel m maar eens even.

Hij is z’n DigiD kwijt; had er ooit een maar de laatste jaren was alleen het speciale DigiD in gebruik waarmee hij machtiging gaf voor de belastingaangifte. Maar nu is zijn DigiD binnenkort nodig voor een aantal belangrijke transacties in zijn leven / werken. Dus… DigiD plus wachtwoord kwijt, maar ook zijn computer is buiten werking. Ik wist dat die oud is, en dat de software waarschijnlijk niet meer wordt geüpdate.

Ik moet denken aan de recente berichten over de overschatting van de burger. A. spreekt best aardig Nederlands, is intelligent en weet veel over de organisatie van de Nederlandse samenleving. Maar toch blijft hij min of meer een vreemdeling. Zijn echtgenote is hier een jaar of 5 en voor haar geldt dat nog veel sterker.

A. heeft een periode van ziekte achter de rug, maar een paar maanden geleden werd het ineens een stuk heftiger: Kanker.

Wat ik daar zie gebeuren stemt me niet vrolijk. Gelukkig is A. mondiger dan zijn behandelaars vermoedden… ‘stomme Turk’ zal alles wel slikken. Nou nee; A. heeft zich goed geïnformeerd op Internet en sinds ze dat weten  wordt hij meer serieus genomen.

In vergelijking met de gemiddelde burger…  Het feit dat je allochtoon bent zet je op achterstand, in zijn geval wordt dat gecompenseerd door zijn intelligentie / hogere opleiding én het feit dat hij  hulp kan inroepen buiten zijn eigen systeem.

Hun computer doet het niet maar hun wifi wel… dus ik ga met mijn laptop naar hun huis en naar http://www.digid.nl. Als we vastlopen in de procedure bel ik even naar het contactadres. “Ik vraag een DigiD aan voor een vriend  en…”.. Competente dame! “Zit hij naast u, mag ik hem dan even aan de telefoon? ” Verificatie! Zij geeft een technisch advies voor het temmen van de procedure. En het lukt!

Check, dubbelcheck… Hulptroepen wantrouwen, een SMS én een snail mail brief aan het postadres…

Wij vinden dat wel geruststellend. Een DigiD geeft ongekende mogelijkheden; dat moet zo goed mogelijk geverifieerd worden. Je weet maar nooit wie zich van je identiteit meester maakt. Met bedrog hebben we ook genoeg ervaring, al zonder identiteitsfraude.

Voor iemand afkomstig uit een samenleving waar de overheid een totaal andere positie heeft zijn er nog meer associaties. En sommige overheden hebben een lange arm…