Het boek is af! schreef Frans Verhaaren aan zijn collega’s, vrienden en bekenden. Met een uitnodiging voor de presentatie..

Het voordeel van een boek boven een artikel is dat je meer uit het hart mag schrijven, vertelde hij er bij.

Donderdag 25 juni dan de presentatie, in het Wennekerpand in Schiedam. Vanwege de grote belangstelling was de bijeenkomst al verplaatst naar de grote zaal, en die was gezellig vol.

Een bijzondere presentatie van beide schrijvers:

Een verhaal over de lessen van Edu Feltmann:

“Werken aan persoonlijke ontwikkeling draagt bij aan groepsontwikkeling, draagt bij aan organisatieontwikkeling, en leidt tot maatschappelijke ontwikkeling”. Als je eenmaal aan het werk gaat kan dat grote gevolgen hebben.

Frans verwijst naar het project Hanneke’s Boom als voorbeeld van nieuw organiseren. Een groep initiatiefnemers doet mee aan een prijsvraag en wint die. Zelfs de uitschrijver van de prijsvraag, de gemeente Amsterdam, had zich niet gerealiseerd dat voor alles ook vergunningen nodig zijn; heel leerzaam dat het dan toch lukt door zaken wat anders te kaderen; iets pilot noemen of tijdelijk maken maakt veel mogelijk.

https://www.amsterdam.nl/wonen-leefomgeving/bouwprojecten/bouw/bouwprojecten/zuidelijke-ijoever/oostelijke/hannekes-boom-sinds/

Klik om toegang te krijgen tot Eilander_201006.pdf

De observatie dat we erin geslaagd zijn mensen niet meer als mens te zien (zie ook onze bevindingen in de Vrijplaats Lerende Overheid over de mens en de functionaris..) maar naast de werkelijke, de leefwereld, een parallelle realiteit, de systeemwereld, te bouwen. De voorzieningen zijn markt geworden: er is aanbod dat je eenvoudig kunt afnemen. Er zijn allerlei impliciete deals voorgeprogrammeerd die het zó vanzelfsprekend maken om in de systeemwereld te opereren, dat veel oorspronkelijke  functies uit de leefwereld zijn weggeorganiseerd. De insteek bij de 3 decentralisaties en het nadenken over de participatiesamenleving blijft, als het tegenzit, ook in de systeemwereld hangen.

In de wakkere stad gaan mensen aan de gang om die oorspronkelijke functies terug te halen naar de leefwereld en die daarmee leefbaarder te maken,.Een hangmat van regelingen wordt weggehaald en vervangen door een heel laag opgehangen vangnet voor de allermoeilijkste situaties, de rest moet zichzelf maar redden. Om dat te dragen moet de leefomgeving weer zelf- en samenredzaam worden. Goed nieuws: Het is al begonnen! Frans omschreef de huidige situatie als een hele grote plak asfalt waar hier en daar scheuren in zijn ontstaan, en in die scheuren is weer leven mogelijk. Bloemen in de asfaltjungle!

Hoe doe je dat nou, een stad wakker maken?

Luisteren, praten, kijken: en de vraag stellen: niet

Wat is er aan de hand? maar

Wat is er gaande?

Waarom zou een mens dit willen, zijn / haar leefomgeving tot bloei brengen?

De Piramide van Maslow wordt inmiddels aan de onderkant uitgebreid:

Als hoogste niveau  heeft de piramide traditioneel  Zelfontplooiíng / zelfrealisatie. Dat is echter niet juist; kijk ook naar de reeks aan het begin genoemd. Boven Zelfrealisatie komt Context-realisatie. Je doet het omdat je verlangen hebt naar betekenis.

Van leiderschap naar Langzaam leiderschap

Jan van Ginkel vertelt beeldend zijn definitie van leiderschap:

“Het versterken van het vermogen van een gemeenschap om haar eigen toekomst vorm te geven.”

Dat betekent: bezig zijn met ontwikkelen van de identiteit van de gemeenschap. En dat is nodig in de wereld van nu, die hij  definieert als Radicaal Chaotisch. Dat klinkt revolutionair, en dat is het ook. Het gaat om de radix, de wortel, en er is een andere orde aan het groeien. In die situatie opereren kan eigenlijk alleen door telkens maar 1 stap te zetten.

Welke kant op?

Stel de opgave centraal, kijk welke eerste stap je in de juiste richting zal brengen, zet de stap en kijk opnieuw.

streef er niet naar  één aanpak te kiezen maar gebruik zoveel mogelijk alternatieven simultaan.

Werk aan zelfbewustzijn, sociaal bewustzijn, contextbewustzijn en leer te werken met je verlangen als baken.

Een mens kan zelflerend worden, een stad kan dat ook. De zelflerende stad.

Je moet daarvoor een werkwijze met elkaar ontwikkelen: een leerontwerp.

Een langzame leider is een architect van een leerontwerp.

En met zijn zoon die een reiger uitbeeldde illustreerde Jan het toppunt van langzaam leiderschap: Eerst de presentie, dan de interventie. De reiger staat er gewoon, heel lang, totdat de vis langskomt.

Voor een actiegericht mens is langzaam leiderschap een eigen leer-opgave! Durf je dat? Gewoon, er zijn, Waarnemen. En dan pas 1 stap zetten.

Nu terug naar de vraag boven mijn vorige post: De Luchtsingel als voorbeeld van Werken aan de wakkere stad? 

Er is zeker een verband! Een groep initiatiefnemers ontwikkelde het plan, het idee om fysiek verbinding in dat gedeelte van de stad te herstellen, en daarmee weer ruimte en inspiratie te bieden aan nieuwe sociale ontwikkelingen. Ook het samen werken aan de Luchtsingel  leidt al tot verbindingen tussen mensen. Toen de stad Rotterdam een prijsvraag uitschreef wist de initiatiefgroep daar handig op in te spelen waardoor er financiering kwam, maar ook erkenning en medewerking van de stad.  Tot zover ook een  project vergelijkbaar met Hanneke’s Boom. Toch voel ik een verschil met de ontwikkeltrajecten die beschreven zijn in het boek, Daar is immers geen sprake van een welomschreven resultaat maar gaat het om een veel meer intuïtieve ontwikkeling. Weliswaar hier en daar gestimuleerd of gefaciliteerd door het bestuur, maar de beweging wordt gedragen door gewone mensen die “gewoon” aan de slag zijn gegaan met wat zij voelden als verlangen. Van die mensen stonden er drie op het podium om het boek in ontvangst te nemen uit handen van Jantine Kriens, en een vierde, de initiatiefneemster van De Buurtvrouw,  las haar zelfgeschreven column voor.

Meer van de Buurtvrouw: http://www.buurt-vrouw.nl/2014/11/02/een-beetje-terug-naar-vroeger/

De bovenste verdieping van Maslow is die middag voor mij zichtbaar geworden.

Om het echt te begrijpen: het boek lezen (Werken aan de wakkere stad, Van Ginkel / Verhagen , uitg.Vakmedianet) en dan: zelf geduldig waarnemen en dan een stap zetten.